پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
نقش اجتماعی زنان در بیانیه ی گام دوم انقلاب اسلامی؛ بررسی دیدگاه آیت الله خامنه ای
687
720
FA
جلیل
دارا
0000-0003-3751-9212
دکتری علوم سیاسی - مطالعات ایران، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
jaliledara@gmail.com
الهه
صادقی
0009-0003-9208-8854
دکتری علوم سیاسی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
e_sadeghi1986@yahoo.com
مسئله نقشآفرینی زنان در عرصهی جامعه، یکی از موضوعات چالشبرانگیز در جوامع مختلف بوده است. در جامعهی ایران نیز برخوردهای توأم با افراط و تفریط و دیدگاههای غربزده یا سنتی در مواجهه با این مسئله، مشکلاتی را ایجاد کرده است. به همین منظور، هدف این پژوهش شناخت و ترسیم دیدگاه آیتالله خامنهای در خصوص نقش اجتماعی زنان است که میتواند رهگشای عمل جامعهی زنانه ایران گردد. بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که زنان در بیانیه گام دوم انقلاب با تأکید بر بیانات آیتالله خامنهای از چه نقش اجتماعی برخوردارند ؟ برای پاسخ به این پرسش، بیانیهی مذکور و بیانات ایشان از سال 1369 تا 1400 با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی گردید و 5 مقوله در خصوص نقش اجتماعی زنان، نظیر علم و پژوهش، نقش اخلاقی و تربیت اجتماعی، اشتغال، فعالیت سیاسی و مبارزه مجاهدانه، و در هر بخش نتیجهگیری ارائه گردید. یافتهها نشان داد که ایشان در خصوص کسب علم و مبارزه مجاهدانه، زنان را تشویق و حتی زنان تحصیلکرده و ایثارگر را مایهی افتخار جامعهی اسلامی میدانند. در خصوص نقش تربیت اجتماعی زنان، نه تنها این نقش را تحسین، بلکه عالیترین نقش زنان میدانند؛ اما اشتغال و فعالیت سیاسی زنان را مشروط به اینکه با طبیعت زنانه سازگار باشد و به نقش خانوادگی زنان آسیبی وارد نکند را میپذیرند. در نهایت راهبرد ایشان، ترکیب نقشهای خانوادگی و اجتماعی است که این امر نیازمند خلق سبک زندگی اسلامی-ایرانی با الگوگیری از حضرت زهرا(س) میباشد
آیتالله خامنهای,بیانیه گام دوم انقلاب,تحلیل محتوای کیفی,زنان,نقش اجتماعی
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_141493.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_141493_5d3f9bff06c556e56d7ebe7eafb95bad.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
الگوی اشتغال بانوان در گفتمان انقلاباسلامی: بررسی و ترسیم هستههای گفتمانی از منظر آیتالله خامنهای
721
760
FA
زهرا
امامی
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
zahra.emami558@gmail.com
احمد
بخشایش اردستانی
استاد گروه اندیشه سیاسی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی تهران ایران
ahm.bakhshayeshiardestani@iauctb.ac.ir
محمد
توحیدفام
دانشیار گروه اندیشه سیاسی و مسائل ایران واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی تهران ایران
tohidfam_m@yahoo.com
حجت الله
درویش پور
استادیارگروه علوم سیاسی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاداسلامی تهران ایران
dr.darvishpur2018@yahoo.com
اشتغال زنان، امکان یا اتباع آن، پس از پیروزی انقلاباسلامی برای زنان درون گفتمان انقلاب و همچنین، برای منتقدان بیرونی آن یک مسئلهی جدی و سؤالبرانگیز بوده است. مقالهی حاضر با تمرکز بر اعلام مواضع، سخنرانیها و آثار آیتالله خامنهای به احصاء هستههای گفتمانی در عدم یا تجویز اشتغال برای زنان و همچنین، حدود وثغور متصور برای آن میپردازد. گفتمان انقلاباسلامی در حوزی اشتغال زنان و به طور مشخص صورتبندی آن از منظر آیتالله خامنهای از جهاتی با گفتمان مدرن در تطابق است و از جهاتی تفاوتها یا حتی تناقضات آشکاری دارد که یک سبک زندگی متفاوت را برمیسازد. به لحاظ نظری مطالعهی حاضر با تکیه بر نظریهی الگوی سوم زنانگی آیتالله خامنهای و به جهت روششناسی با استفاده از تحلیل گفتمان با رویکرد لاکلا و موف (2001)، ضمن جمعآوری داده به روش کتابخانهای، هستههای گفتمانی مربوطه را مشخص میکند. نتیجهی این پژوهش نشان میدهد؛ از نظر آیتالله خامنهای اشتغال زنان نه تنها امری مذموم نیست؛ بلکه اشتغال و کنش اجتماعی امری لازم برای پیشرفت جامعهی اسلامی به حساب میآید. پنج هستهی اصلی بازشناساییشده در این باب، دغدغهی ایشان برای تکامل زن همزمان در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی را نشان میدهد. این هستههای گفتمانی بدین شرحاند: اشتغال بهمثابهی یک مصداق حقوق انسانی، توافق بلکه لزوم اشتغال زنان معطوف به حفظ سلامت و عزت ایشان، حفظ شئون معنوی و روحی مناسب زنان در اشتغال از جمله خصلتهای عفت و شرافت، تعادل نقشهای خانوادگی اعم از همسری، مادری و تربیت فرزندان و نقشپذیری اجتماعی و نهایتاً، عدم اختلاط و مردانگاری در اشتغال زنان. گفتمان احصاء شده، نشانگر عدم اصالت منطق مدرن و فردگرایانهی صرف و برابری جنسیتی به معنای شباهت مطلق زن و مرد در عرصهی اشتغال است که اساس نگاههای فمینیستی و غربی را تشکیل میدهند.
انقلاباسلامی,آیتالله خامنهای,گفتمان,اشتغال زنان,خانواده,برابری جنسیتی
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142150.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142150_10fc7290fffbc3ce3046e9d56e4b4c5b.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
عوامل اجتماعی مؤثر بر نابرابریهای جنسیتی در ورزش حرفهای ایران
761
786
FA
بهار
شریفی
دانشجوی دکتری جامعه شناسی ورزش، گروه جامعه شناسی ورزش، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
sharifi.bahar63@gmail.com
بهرام
قدیمی
دانشیار، گروه جامعه شناسی ورزش، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران( نویسنده مسئول)
dr.b.ghadimi@gmail.com
شهلا
حجت
استادیار، گروه علوم ورزشی، دانشکده تربیت بدنی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران
projeh.hojat@gmail.com
محمد علی
اصلانخانی
استاد،گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
maslankhani@yahoo.com
معصومه
شجاعی
دانشیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
m.shojaei@alzahra.ac.ir
هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نابرابریهای جنسیتی در ورزش حرفه-ای ایران بود.روش پژوهش حاضر کاربردی از لحاظ گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقی توصیفی- پیمایشی بود جامعه آماری تمامی اعضای تیم ملی بانوان المپیک و پاراالمپیک و مدال-آوران بینالمللی بودند که تعداد آنها برابر با 1274نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند تعداد 100نفر انتخاب شدند که پس از عودت پرسشنامه ها تعداد 92 پرسشنامه کامل به دست آمدند و به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده های تحقیق پرسشنامه محقق ساخته متناسب با اهداف تحقیق بود، در طراحی مدل و تعیین میزان تاثیرگذاری متغیرها از آزمونهای تحلیل مسیر در نرم افزار آماری Lisrel نسخه 8.80 استفاده شد. نتایج نشان داد از دیدگاه ورزش حرفهای بر مبنای دیدگاه مردانه و پدرسالاری تعریف شده است و نوع بازی برد و باخت در میدانهای ورزشی برگرفته از خواستههای تبعیض آمیز جنسیتی است که نیروی بیشتر و قهرمانی و برد و باخت را مدنظر قرار دارد، ورزشکاران و مربیان متقاضی کسب مقام-های بالاتر و افزایش هویت ورزشی و تقویت آن، باید دیدگاههای مربوط به هویت جنسیتی و صفتهای آن را در زنان و مردان ورزشکار تقویت کنند.
جنسیت,نابرابریهای جنسیتی,عوامل اجتماعی,ورزش حرفهای ایران
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142273.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142273_9120a2ff1c7bed7b8c61cd1c6826ef1b.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
علوم انسانی اسلامی: روایتی از کوششهای نهادی در ایران پیش و پس از انقلاب اسلامی
787
821
FA
محسن
صبوریان
0000-0001-8694-005X
عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
saboorian@ut.ac.ir
حمید
پارسانیا
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران
h.parsania@ut.ac.ir
«اسلامیسازی معرفت»، «اسلامیسازی علوم»، «دانشگاه اسلامی» یا «علوم انسانی اسلامی»، در کنار مفهومی چون «علم دینی»، از مفاهیمی هستند که عمدتاً ذیل یک دیدگاه کلان، و آنهم خواستِ فراروی از ساختار تنگ تفسیر تجربهگرا و پوزیتیویستی از علم در پیوند با دین و امر قدسی شکل گرفته است. این خواست نه تنها در ایران که پیش از آن در برخی کشورهای دیگر هم مدافعانی داشته و کماکان دارد. تجربة خاص انقلاب اسلامی در ایران و همچنین تجربة انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ این امکان را فراهم کرد که بتوان از نوعی تجربة خواست علوم انسانی اسلامی سخن گفت. این مقاله در پی بیان شرحی فشرده و تاریخی از سرنوشت روندها و رویکردهای نهادی طلب علم انسانی دینی و دانشگاه اسلامی در ایران است. در این مقاله مبتنی بر روش کیفی اسنادی نشان داده شده که نه تنها خواست دانشگاه اسلامی یا علوم انسانی اسلامی، یک خواست جدید در دورهی اخیر انقلاب اسلامی نیست، بلکه اساس چنین ایدهای از مدتها قبل در عالم اسلام مطرح بوده و حتی پیش از انقلاب اسلامی نیز توسط برخی اهالی علم مطرح و دنبال شده است.
آموزش,فرهنگ بومی,علم دینی,علوم انسانی اسلامی,نهادسازی
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142951.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142951_0ec3f98bb3a3f7eb35fe61447ee9042f.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
راهبردهای فرهنگ دینی موثر بر رونق بخشی تولید ملی و پیشگیری از قاچاق کالا و ارز
823
858
FA
حمیدرضا
محسنی پور
دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی،شیراز،ایران.
mohsenipour.2883@yahoo.com
حمید
محمودیان عطاآبادی
دانشیار گروه معارف اسلامی،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی،شیراز،ایران.
hmahmoudian2@gmail.com
حسن
سلطانی
استادیار گروه مدیریت،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی،شیراز،ایران
soltani.hassan74@gmail.com
امروزه قاچاق کالا و ارز یکی از مشکلات اساسی درکشور بوده که مانع بزرگی برای رونق تولیدات ملی ایجاد نموده است. در پژوهش حاضر به راهبردهای فرهنگ دینی مؤثر بر رونقبخشی تولید ملی و پیشگیری از قاچاق کالا و ارز پرداخته شده است. هدف از این مطالعه، ارائهی راهبردهای فرهنگ دینی، برای تحقق اقتصاد مقاومتی و رونقبخشی تولید ملی برای پیشگیری از قاچاق کالا و ارز<br /> میباشد. نوع روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، گردآوری اطلاعات توصیفی پیمایشی میباشد. جامعه ی آماری، در مرحله ی کیفی و کمی، خبرگان سازمانهایی که درگیر مسئله ی قاچاق کالا و ارز و خبرگان شرکتهایی که در بحث صادرات و واردات کالا نقش دارند، انتخاب شده اند. روش نمونهگیری در مرحلهی کیفی و در مرحله ی کمّی بصورت تصادفی ساده میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامهی محقق ساخته مبتنی بر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها بودهاند. دادهها بر اساس روش SWOT تحلیل شدهاند و در نهایت، این نتیجه حاصل شد که در راستای رونق بخشی تولید ملی و تحقق اقتصاد مقاومتی برای پیشگیری از قاچاق کالا و ارز یک سری راهبردهای تدافعی، رقابتی، تهاجمی و تقویتی فرهنگ دینی ارائه شده است.
کلیدواژگان : راهبرد,فرهنگ دینی,تولید ملی,اقتصاد مقاومتی,قاچاق کالا و ارز
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142981.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_142981_ac44017961879729fde5f7877b58a111.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
ارائه ی مدلی برای شناخت آسیب های اجتماعی (با تأکید بر آینده پژوهی اسلامی)
859
892
FA
محمدرحیم
عیوضی
استاد تمام، گروه مطالعات سیاسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
ra.eivazi@yahoo.com
توجه به پیشبینی مسایل اجتماعی قبل از وقوع، اقدامی کنشگرایانه با هدف جلوگیری از آسیبهای اجتماعی است. در جامعهای مانند ایران که از بافت فرهنگی اسلامی برخوردار است؛ فقدان چارچوب آیندهپژوهی اسلامی برای شناسایی مسائل و آسیبهای اجتماعی خلأ رویکردی بزرگی محسوب میشود. بنابراین هدف اصلی این مقاله، ارایهی چارچوب آیندهپژوهی اسلامی برای شناسایی آسیبهای اجتماعی است. این مقاله با استفاده از روشهای آیندهپژوهانه؛ تصویرپردازی از آینده و کیفینگری نسبت به نتایج حاصل از روندها و عدم قطعیتهای آینده مبتنی بر رویکرد کیفی است. گردآوری اطلاعات توصیفی از طریق کتابخانهای و مصاحبهای انجام شده است. دادهها نشان میدهد؛ برای شناسایی عواملی که موجب شکلگیری آسیبهای اجتماعی میشوند، باید در لایههای زیرین واقعیتهای اجتماعی به جستجوی ساختارهای معنایی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... پرداخت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان میدهد؛ هرگونه بررسی، اکتشاف و ارزیابی مسائل آیندهی جامعه اسلامی ایران، پیامدها و آسیبهای اجتماعی آن در راستای تدوین راهکارها و راهبردهای مواجه و مدیریت این مسائل در کانون فعالیتهای آیندهپژوهی اسلامی قرار دارد. بنابراین مدیریت آسیبهای اجتماعی مستلزم اتخاذ رویکردی آیندهپژوهانه، در یک چارچوب اسلامی مبتنی بر نظام تدبیر است که در این پژوهش به شکل نظامند طراحی خواهد شد .<br />
آینده پژوهی اسلامی,آسیب اجتماعی,مسئلهی اجتماعی,الگو
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_143310.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_143310_142dd55a4d8b7ffb869236505bc0ba9d.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
راهبرد اجتماعی فرهنگی
2251-7081
2588-655X
10
4
2022
01
21
باز اندیشی فرهنگ زیستن سالمندان در ایران
893
932
FA
زهره
ذبیحی مداح
گروه علوم اجتماعی ، جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
zabihi_zohre46@yahoo.com
حسین
آقاجانی مرساء
دانشیار گروه علوم اجتماعی، جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
a_marsa1333@yahoo.com
علی
پژهان
استادیار گروه علوم اجتماعی، جمعیت شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
pezhhan_ali@yahoo.com
در سالهای اخیر پدیدهی سالمندی به دلایل افزایش جمعیت سالمندان و دگرگونیها در زندگی جمعی و فردی به یک مسئلهی اجتماعی تبدیل گشته است. فرهنگ زیستن سالمندان و این گروه از جامعه، تمامی جنبههای واقعیات درونی و بیرونی (ذهنی – عینی) زندگی آنان را در برمیگیرد. هدف پژوهش، ارائهی راهکارها و راهبردها، در جهت تغییر و اصلاح یا بهبود وضعیت موجود سالمندان با بررسی ساختهای نظری (ذهنی) و موقعیتهای عملی (عینی) به صورت کاربردی بوده است. روش تحقیق، ترکیبی و طرح زاویهبندی همگرا (همزمان) است که شامل دو روش کیفی و کمی با اهمیت یکسان و برابر نوع دادهها با دو دیدگاه نظری اثباتی، تفسیری و تحلیلی به درک عملی محیط زندگی سالمندان و عوامل تأثیرگذار کمک کرده است. مطالعهی بازاندیشانه (فراتحلیل) بخش کیفی در سه سطح مفاهیم و نظریهها، روشها، دادهها و یافتهها به دلیل ضرورت بررسی تفاوتها و تناقضها در یافتههای پژوهشها در حوزههای علمی روانشناسی، جامعهشناسی و... ، برای دستیابی به نتایج کامل و جامعتر بوده است. همچنین در بخش کمی با آزمون فرضیهها با نرم افزار spss23 روابط بین متغیرها و عوامل زمینهای و تأثیر متغیرها را بر فرهنگ زیستن سالمندان سرای شهریار توصیف و تحلیل کردهایم. با توجه به تفسیر نتایج به دست آمده با مقایسه و تقابل و ترکیب یافتههای کمی و کیفی، متغیرهای مشارکت اجتماعی با مشارکت غیرنهادی و روابط اجتماعی و خانوادگی با رابطهی مثبت با دیگران و رضایت از زندگی از طریق باورها ونگرش مذهبی، عوامل زمینهای (وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال و تحصیلات) با عامل مهم سلامت و ابعاد آن (جسمی، روانی و اجتماعی) بر فرهنگ زیستن سالمندان تأثیر داشته و نتایج یکسانی را بیان کردند.
سالمندی,فرهنگ زیستن,بازاندیشی,سلامت اجتماعی
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_143312.html
https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_143312_d3a009b494b20fd77ec373e1e49c5a89.pdf