TY - JOUR ID - 117771 TI - بررسی و تحلیل روند توسعه فضایی-کالبدی منطقه کلانشهری تهران بین سال‌های 1365 الی 1395 JO - راهبرد اجتماعی فرهنگی JA - SCS LA - fa SN - 2251-7081 AU - نسترن, مهین AU - بصیرت, میثم AU - جواهری تقدس, مصطفی AU - نسترن, مهین AU - زبردست, اسفندیار AU - بصیرت, میثم AD - AD - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران AD - دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران AD - استاد گروه شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 8 IS - 2 SP - 35 EP - 65 KW - کلانشهر تهران KW - مناطق پیرامونی KW - رویکرد رشد و توسعه‌ای KW - رویکرد ساختاری و فرمی DO - N2 - بیشتر کلان‌شهرها فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و مراکز تصمیم‌گیری را در خود جای داده و تمرکزهای منطقه‌ای و انباشتگی شهری به وجود آورده‌اند که به الگوی توسعه فضایی مرکز-پیرامون منجر شده است. کلانشهر تهران به‌عنوان قطب جذب جمعیت در سطح منطقه و کشور عمل کرده است اما نتوانسته باعث توزیع امکانات و جمعیت به دیگر سکونتگاه‌های اطراف منطقه گردد. هدف این مقاله بر اساس موارد مذکور شناسایی و تحلیل اثرات توسعه کلانشهر تهران با کمک دو رویکرد رشد-توسعه‌ای و ساختاری-فرمی است تا از این طریق نحوه رشد و توسعه کلانشهر تهران و اثرات آن بر مناطق پیرامونی خود بین سال‌های 1365 الی 1395 مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. شاخص‌های مورداستفاده در این دو رویکرد شامل ضریب جینی و منحنی لورنز، آنتروپی شانون، شاخص هلدرن، تراکم جمعیتی، نسبت مساحت ساخته‌شده به کل مساحت منطقه، شاخص هرفیندال، شاخص هندرسون، ضریب گری، و ضریب موران است که در این مطالعه از ضریب موران در سطح محدوده مجموعه شهری تهران استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد روند توزیع و نشر توسعه در مجموعه شهری تهران بین سال‌های 1365 الی 1395 از کلانشهر تهران به سوی غرب و جنوب، شامل شهرهای کرج، اسلامشهر و رباط‌کریم و همینطور ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی در محور تهران- کرج و تهران-اسلام‌شهر-رباط‌کریم بوده است و سایر نواحی محدوده آنچنان در توزیع و پراکنش جمعیت و توسعه نقشی نداشته‌اند. UR - https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_117771.html L1 - https://rahbordfarhangi.csr.ir/article_117771_5be8a71b2b0de6725abd103dd667cd21.pdf ER -