آمایش‌سرزمین؛ راهبردی موثر جهت تراکم‌زدایی از تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس

2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

چکیده

 


 

آمایش‌سرزمین به عنوان یکی از راهبردهای اصلی برای تراکم‌زدایی از تهران به شمار می‌رود که در قانون اساسی، قوانین برنامه‌های پنج ساله توسعه و ضوابط ملی آمایش‌سرزمین بر وجوب آن از جانب نهادهای ذی‌صلاح تاکید شده است. همچنین تاکنون دو بار ضوابط ملی آمایش‌سرزمین در سال‌های 1383 و1394 به ترتیب توسط هیات وزیران و شورای آمایش‌سرزمین به تصویب رسیده است. باید افزود که هرچند بررسی تحولات آمایش‌سرزمین طی سال‌های گذشته مبین تکوین و تکامل جایگاه این مهم در نظام قانونگذاری کشور است و مقوله آمایش‌سرزمین به رغم فراز و نشیب‌های فراوان از پشتوانه‌های قانونی بسیار مستحکمی در نظام برنامه‌ریزی کشور برخوردار است،اما هیچگاه به طور جدی به مرحله اجرا درنیامده و پیامد آن ایجاد گونه‌های مختلف تمرکز امکاناتی(سیاسی-اداری، علمی-آموزشی، اقتصادی-مالی، اجتماعی-فرهنگی، بهداشتی-درمانی، صنعتی و...) در کلانشهر تهران است. این مهم را نباید از نظر پنهان داشت که مشکلات تهران ریشه در نظام سیاسی-اداری و فضایی کشور داشته و نباید حل مسائل تهران را در خود این کلانشهر، بلکه در سطح ملی جستجو نمود. لذا در تحقیق پیش رو به مبحث تراکم‌زدایی که اساساً موضوعی بین رشته‌ای است، در پرتو اجرایی‌نمودن آمایش‌سرزمین پرداخته می‌شود. تحقیق حاضر از لحاظ روش‌شناسی یک تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده که با نگرش کاربردی به بررسی اهمیت آمایش‌سرزمین در راستای تراکم‌زدایی از تهران می‌پردازد.

تازه های تحقیق

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zereshgi 1
  • Maryam Afshari 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Islamic Azad University, Branch of Pardis
2 Assistant Professor, IAU Damavand
چکیده [English]

 


 

.

کلیدواژه‌ها [English]

  • town &
  • country planning
  • delocalisation of tehran
  • Centralization
  • Equity
 
 
آذرکیش، محمد و محمود رحیمی (1393)، «ساماندهی پایدار پایتخت با بهره گیری از آمایش‌سرزمین، نگاهی به تجربه های جهانی و رویکرد توسعه ملی»، مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و ساماندهی پایتخت، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، اسفندماه،120-96.
ابراهیم‌زاده، عیسی و میرنجف موسوی (1394)، اصول و مبانی آمایش‌سرزمین، تهران: سمت.
پوراصغر سنگاچین، فرزام (1388)، مروری بر تحولات آمایش‌سرزمین در ایران، تهران: استانداری تهران، دفتر آمایش‌سرزمین.
توفیق، فیروز (1384)، آمایش‌سرزمین:تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران،تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
جلالی، محمد و محمد زرشگی (1396)، «تراکم‌زدایی حقوقی-اداری از تهران در پرتو اصول قانون اساسی»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال هجدهم، شماره 46:1-23.
حافظ‌نیا، محمدرضا و دیگران (1394)،«طراحی الگوی سنجش عدالت فضایی(مطالعه موردی: ایران)»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، سال نوزدهم، شماره 1: 52-23.
حسین‌خان قندهاری، علیرضا (1388)،«آمایش‌سرزمین؛گذشته،حال و آینده»، هفته‌نامه برنامه شماره 345: 14-6.
راسخ، محمد (1393)، نوبت نسل سوم حقوقی، در: حق و مصلحت (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)، چاپ دوم، جلد دوم، تهران: نی.
زیاری،کرامت‌الله (1390)، اصول و روش های برنامه‌ریزی منطقه‌ای، چاپ دهم، تهران: دانشگاه تهران.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (1382)، چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی.
سروش، عبدالکریم (1380)، اخلاق خدایان، چاپ دوم، تهران: طرح نو.
سلطانی، ناصر (1392)، «ارزیابی موانع فراروی طرح‌های آمایش‌سرزمین در ایران با رویکرد تلفیقی»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، سال هفدهم، شماره 3: 84-63.
قالیباف، محمد باقر (1396)، تمرکزگرایی و تمرکززدایی در ایران به سوی طراحی الگوی نیمه متمرکز، تهران: دانشگاه تهران.
کاظمیان، غلامرضا و دیگران (1392)، مدیریت شهری، چاپ دوم،جلد اول، تهران:تیسا.
لباف، حسن و محمدرضا دلوی ( 1385)، «اصلاحات ساختاری در دستگاه اداری دولت»، تحول اداری، سال نهم، شماره 53: 52-39.
محمودی، سیدمحمد (1388)، «تحلیلی بر سیر تحولات کلان آمایش‌سرزمین فرانسه در نیم قرن گذشته و ارایه پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت آمایش‌سرزمین ایران»، آمایش ‌سرزمین، سال اول، شماره 1: 180-141.
مرکز‌مالمیری، احمد و مهدی مهدی‌زاده (1394)، «قانونگذاری پراکنده در نظام تقنینی ایران»، پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شماره 47: 184-157.
موحد، علی(1376)، برنامه‌ریزی توسعه فضایی بخش زواره)پایان نامه کارشناسی ارشد(، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
والدرون، جرمی (1388)، «اصول قانون گذاری»، مترجم: حسن وکیلیان، دوفصلنامه حقوق اساسی، سال ششم، شماره 12: 51-36.
وکیلیان، حسن و احمد مرکز‌مالمیری (1395)، «مقدمه ای بر فلسفه قانون‌گذاری: در تکاپوی ارتقای کیفیت قانون»، پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، شماره 51: 54-29.
ویژه، محمدرضا (1385)، «مفهوم تازه حاکمیت در حقوق عمومی»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 232-231: 47-34.
یاسوری، مجید، حسین حاتمی‌نژاد و هانیه اسد‌زاده (1394)، تمرکزگرایی در تهران روندها و سیاست‌ها، تهران: سیمای دانش.

ب) لاتین

Gerard (scientific direction) (2008),Decentralization and Local Democracy in the World : First Global Report by United Cities and Local Governments, The World Bank.

Marcou,G. (2010), Essay on the clarification of some key Concepts&methodical problems, in: marcou.
Wachter, s .(2009), Penser le territoire. Un dictionnaire critique , DATAR, éditions de l'Aube, France.