امتناعات و امکانات شهروندی گروه‌های خاص در تحولات گفتمان شهروندی

نویسندگان

چکیده

این نوشتار می‌کوشد تا در پرتو نظریه دیرینه‌شناسانۀ فوکو به تحلیل تطورات گفتمانی مفهوم شهروندی از صورت کلاسیک آن به‌صورت متکثر و حساسِ به نیاز گروه‌های خاص بپردازد و موانع «امکان شهروندی» پنج گروه اجتماعی خاص را مورد بررسی و طبقه‌بندی مجدد قرار داده و در هر مورد، راهکارهای رفع «امتناع» شهروندی را با توجه به مباحث نظری و تجربیات جهانی ارائه دهد. تطور مباحث نظری انتقادی و تحولات نهادی شهروندی از یک سو و ایجاد نهادها، گرایش‌ها و مبانی نظری مستقل علومِ اجتماعی در مورد گروه‌های خاص از دیگر سو، باعث تجدیدنظر در درک ما از شهروندی بر مبنای حقوق گروه‌های اجتماعی «خاص» شده است. دلایل مشترکی برای حذف کامل یا نسبی گروه‌های خاص مورد بررسی از حیطۀ شهروندی وجود دارد، مانند عدم موازنۀ حقوق و مسئولیت‌های شهروندی در میان این گروه‌ها، عدم دسترسی آنان به سپهرهای اجتماعی به معنای عام و دوری نسبی آنان از بازار کار.

کلیدواژه‌ها