واکاوی سیر سیاست‌گذاری فرهنگی مسجد در دهه دوم انقلاب اسلامی (1378-1368): تحلیل اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

در این مقاله با توجه به رویکرد سیاست‌گذاری فرهنگی، اهم مسائل سیاستی مرتبط با مسجد که در ماهنامه مسجد انعکاس یافته، با روش تحلیل محتوای کیفی استخراج شده و سپس سیاست‌های اعلامی ـ اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران مرتبط با حوزه مسجد با توجه به مسائل سیاستی مستخرج، مورد بررسی قرار می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد: عمران مسجد در مقایسه با سایر مسائل مساجد در بازه زمانی مذکور از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بیشتر اسناد مورد بررسی در این دهه ناظر به این مسئله است. همچنین ناظر به سایر مسائل سیاستی مسجد می‌توان گفت: مسائلی مانند مساجد چندمنظوره یا چندکارکردی، امام جماعت مسجد، جایگاه مسجد و مسجد و مردم نیز پس از عمران مسجد بیشترین و بالاترین بندهای سیاستی را دارا هستند. نتایج تحلیل سیاست‌های مرتبط با حوزه مسجد در این دهه نشان می‌دهد: در مورد برخی مسائل مورد بررسی مانند مسجد و وقف، تعطیلی مسجد و اختلاف درونی مسجد سیاست بارز و مهمی تدوین و تصویب نشده و سیاست بارزی و مشهودی در کشور اتخاذ نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Garlic Cultural Policymaking for Mosques in the Second Decade of Islamic Revolution (1989-1999): The Analysis of Upstream Documents in the I.R of Iran

نویسنده [English]

  • Meisam Farokhi
PhD of culture & communication, Imam Sadegh University
چکیده [English]

In this article, according to cultural policy approach, researcher Explored the most important policy issues related to the mosque - reflected to the mosque magazine- with qualitative content analysis and Checked upstream documents related to the area of the mosque of the Islamic Republic of Iran with respect to policy issues extracted from the mosque magazine. Results from these studies suggest that the problem of "civil mosque" in mentioned time Compared with other problems has most important and most of the documents reviewed in this decade are related to the problem. Also relates to other policy issues mosque it can be expressed that problems such as "Multifunctional mosque", "Imam mosque", "Central mosque" and “Mosque and people” have higher policy provisions than civil mosque. Results of policies related to the area of the mosque in this decade also show that on some issues, such as " the mosque and vaghf", "mosque Closure", "Disputes within the mosque" have been not formulated and approved significant policy and about Mentioned problems has been not adopted significant policy in the Islamic Republic of Iran.

الف) منابع فارسی

1. اشتریان، کیومرث (1391). «مقدمه‌ای بر روش سیاست‌گذاری فرهنگی»، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
2. اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(1371). تهران: انتشارات شورای عالی انقلاب فرهنگی.
3. الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‌ زاده (1388). فرایند خط ‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
4. جمشیدی‌ها، غلامرضا و قاسم زائری (1387). «سیاست گذاری فرهنگی پیامبر اسلام (ص) و تأثیر آن بر موقعیت فرهنگی ـ اجتماعی زنان در زیست جهان جاهلی»، پژوهش زنان، شماره 4.
5. جمعی از نویسندگان (1391). مسجد و مدیریت علمی، قم: موسسه فرهنگی ثقلین.
6. حسینی، سید احمد (1384). طرح ساماندهی فعالیت‌های فرهنگی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی فرهنگی، تهران: کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی.
7. ساسان، جعفر (1386). «نقش مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی»، فروغ مسجد، جلد 6، قم: انتشارات ثقلین.
8. ضرابی، عبدالرضا (1384). «نقش و عملکرد مسجد در تربیت»، کارکرد مسجد به کوشش دبیرخانه ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون‌های فرنگی، هنری مساجد، تهران: نشر رسانش.
9. گوییگان، جیم (1388). بازاندیشی در سیاست فرهنگی، ترجمه نعمت‌الله فاضلی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
10. ملک محمدی، حمیدرضا (1385). «سیاست‌گذاری دانش و روش»، فصلنامه سیاست داخلی، شماره 1.
11. موظف رستمی، محمدعلی (1389). نقش مسجد در شکل‌گیری انقلاب اسلامی، تهران: پرهیب.
12. مولر، پیر (1378). سیاست‌گذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران: دادگستر.
13. نظری، علی اشرف و علی حسن‌پور (1391). «مسجد و فرایندهای فرهنگی قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال اول، شماره 4: 111-87.
14. همایون، محمدهادی و فروزان، حامد (1388). «تبیین رابطه مطلوب حکومت و فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران»، دو فصلنامه دین و ارتباطات، شماره 35-36، پاییز و زمستان : 63-92.
15. وحید، مجید (1382). «سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز»، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران، انتشارات باز.
16. وحید، مجید (1380). «درآمدی بر سیاست‌گذاری عمومی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 52، تابستان: 217- 185.

ب) منابع لاتین

1. Mowlana, Hamid (1996). Global Communication in Transition: The End of Diversity, Thousand Oaks: Sage Publication.