بررسی عوامل مؤثر بر میزان تقدیرگرایی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کنارک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف این مقاله، ارزیابی میزان تقدیرگرایی و تبیین برخی عوامل مؤثر بر آن در روستاهای شهرستان کنارک است. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی و جامعه آماری آن کلیه روستاییان شهرستان کنارک هستند. از این میان 30 روستا و 383 فرد روستایی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها به روش‌های آماری در نرم افزار spss پردازش و تحلیل شد. نتایج بیانگر میزان قابل ملاحظه تقدیرگرایی با درجه میانگین 9/2 است. همچنین رابطه همبستگی عوامل مذهبی (به جز پایبندی به مناسک مذهبی)، احساس برابری (به جز رعایت حقوق قومیت‌ها، برتری قانون بر رابطه و شایسته‌سالاری)، احساس کارآمدی و احساس بیگانگی (به جز احساس بی‌معنایی) با میزان تقدیرگرایی از لحاظ آماری معنادار است. نتایج حاکی از ضعف قابل ملاحظه در بنیان‌های آگاهی و دانش، بنیان‌های اقتصادی و تولیدی و نیز ‌سازوکارهای نهادی در تخصیص و توزیع سرمایه‌ها و امکانات است، که روی هم رفته در چارچوب نظام سنتی مبتنی بر عرف، سنت و مذهب، منجر به گرایش‌های تقدیرگرایانه در روستاهای منطقه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Effective Factors on the Degree of Fatalism in Rural Areas (Case study: Konarak Township) Hadi Rasti , Esmaeel Rahmani

نویسندگان [English]

  • Esmaeel Rahmani 1
  • Hadi Rasti 2
1 MA of rural planning & geography, Sistan & Baluchestan university
2 PhD student of rural planning & geography, Isfahan university
چکیده [English]

This article evaluated degree of fatalism and explained the effective factors in the rural areas of Konarak Township, and explanation. Research method is descriptive analytic and are its statistical population of all the villagers in Konarak township, that were selected 30 villages and 383 people as samples. The data are processed and analyzed using SPSS. The results indicate a substantial degree of fatalism with degree average 2.9. Also according to the results, correlation of religious factors (except for adherence to religious rituals), sense of equality (except for the rights of ethnic groups, priority of law from relationship and meritocracy), sense of efficacy and sense of alienation (except feeling meaninglessness), sense of efficacy and sense of alienation (except for feeling meaninglessness) with fatalism is statistically significant. The results indicated significant weaknesses in the knowledge and productive economic foundations and institutional mechanisms in the allocation and distribution capitals and facilities. Altogether within the framework of the traditional system based on tradition, tradition and religion lead to fatalistic tendencies in the villages of the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • fatalism
  • cultural and sociological factors
  • rural area & Konarak

الف) منابع فارسی

1. آزاد ارمکی، تقی (1376). «بررسی نظریه نوسازی: مطالعه موردی درباره تقدیر‌گرایی فرهنگی در ایران»، نشریه فرهنگ، شماره 22 و 23: 208-191.
2. پورافکاری، نصراله (1389). «چالش‌ها و فرصت‌های توسعه پایدار در شوشتر»، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد شوشتر، سال چهارم، شماره 11: 102-55.
3. جوادی یگانه، محمدرضا و مجید فولادیان (1390). «تنبلی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 12، شماره 4: 137-109.
4. رفیعی، سیدمحمد (1382). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان تقدیرگرایی (مطالعه موردی: شهر فردوس) پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تربیت مدرس.
5. موسوی، میرطاهر (1384). «تحلیل مشارکت اجتماعی در تهران (رویکرد خرده فرهنگ دهقانی راجرز)»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 19: 327-301.
6. محسنی تبریزی، علیرضا (1382). «سنجش بری از ویژگی‌های خرده‌فرهنگ دهقانی در عشایر عضو نظام‌های بهره‌برداری از مراتع در استان‌های آذربایجان شرقی و کردستان»، نامه انسان‌شناسی، دور اول، شماره 4: 36-11.
7. محسنی تبریزی، علیرضا، لادن هویدا و مریم داودی (1385). «تقدیرگرایی و عوامل مؤثر بر آن: زنان بالغ مراکز استان‌های کشور»، فصلنامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره 7.
8. محسنی تبریزی، علیرضا (1384). «فاتالیسم و عوامل مؤثر بر آن: سنجش میزان فاتالیسم در زنان مناطق شهری کشور»، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
9. مطهری، مرتضی (1358). بیست گفتار، تهران: انتشارات صدرا.

ب) منابع لاتین

1. Gabriel A. (2008). "Islamic Fatalism and the Clash of Civilizations: An Appraisal of a Contentious and Dubious Theory",Oxford Journals (Social Forces), No. 86 (4): 1711-1752.
2. Zaehner, G. (1972). Zurvan: A Zoroastrian Dilemma, New York.