تحلیل اجتماعی الگوهای مصرف انرژی در شهر تهران

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی

2 عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

3 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، پژوهشگر مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی

چکیده

هدف این مقاله، شناخت و تحلیل الگوهای مصرف انرژی در ساحت اجتماعی است. روش به کار گرفته شده، پیمایش و روش گردآوری اطلاعات مصاحبه ساختمند است. جامعه آماری شامل کلیه خانوارهای ساکن در محدوده مناطق 22 گانه شهر تهران و جامعه هدف شامل کلیه شهروندان تهرانی با سن بالای 15 سال هستند. بر اساس فرمول نمونه‌گیری کوکران، حجم نمونه معادل 1066 خانوار برآورد شد که در نهایت با افزایش 10 تا 15 درصد به آن، حجم نمونه به 1200 خانوار افزایش پیدا کرد. اعتبار و روایی از طریق استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد مرکز آمار و همچنین نظرات متخصصین تأمین شد. یافته‌ها نشان می‌دهد: رفتار مصرف انرژی برحسب شروط وضعیتی، شرایط محیطی، پایگاه اقتصادی، سبک زندگی و هنجارهای مصرفی متفاوت است. تأثیرات محیطی و اقلیمی موجبات تفاوت‌های معنا‌دار در میزان مصرف انرژی شده و دامنه تغییرات را به شدت افزایش داده است. به‌طور کلی هرگونه تغییر در رفتارهای پایدار مصرف انرژی مستلزم تغییرات لازم در نگرش‌هاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social Analysis of Energy Consumption in Tehran

نویسندگان [English]

  • Seyed Amir Talebian 1
  • Mohsen Ebrahimpour 2
  • Ahmad Mallaki 3
1 Faculty member of Institute for International Energy Studies
2 Faculty member of Research Institute of planning, economy, agriculture and rural development
3 Researcher in social studies in Institute for International Energy
چکیده [English]

Recognizing and analyzing energy consumption patterns in social aspect, is the subject of this article. The results of this study showed that, any changes in stable energy consumption behavior require necessary changes in attitudes. Also the results of several studies conducted in other countries on structures with optimum designs have shown that the success of technological designs to reduce energy consumption largely depends on the attitudes and behavior of consumers of these technologies. With regard to the outcomes of this study and the authors’ opinions, voluntary approaches that is affected by the attitude to energy as a national capital, is considered the most effective way to reduce energy consumption and optimize energy consumption processes, rather than forced or compulsory approaches which are of course prescribed the same for all groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • consumption patterns
  • attitude
  • energy consumption
  • social factors
  • lifestyle & social strategies

الف) منابع فارسی

1. اباذری، یوسف و حسن چاووشیان (1381). «از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی ـ رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی»، نامه علوم اجتماعی، شماره 21، زمستان.
2. اکبری، نعمت‌الله و همکاران (1393). «تأثیر قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بر مصرف انرژی خانوار (مطالعه موردی شهر اصفهان)»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره11، تابستان.
3. جنوبی، پیمان(1393). «ایرانی‌ها اسراف‌کارترین مردم جهان در بخش انرژی»:
 4. زارع شاه‌آبادی، اکبر و همکاران (1392). «بررسی تأثیر عوامل اجتماعی ـ فرهنگی بر الگوی مصرف انرژی در خانوارهای شهر یزد»، مجله پژوهش‌های برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری انرژی، شماره سوم، پاییز.
5. طارمى، محمدحسین (1388). «ضرورت بازگشت به الگوهای مصرف اسلامی»، دو هفته نامه پگاه حوزه، شماره 257 :20.
 

ب) منبع لاتین

1. Hawkins, Mothersbaugh et al. (2006). Consumer Behavior: Building Marketing Strategy, 10th ed., McGraw Hill.