تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و سبک زندگی با گرایش به فرزندآوری (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات خانواده دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مقاله با هدف بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و نوع سبک زندگی (سبک زندگی سنتی و مدرن) با گرایش به فرزندآوری در بین دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 94-1393 با حجم نمونه 384 نفر و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری طبقه‌بندی و بهره‌گیری از پرسشنامه محقق‌ساخته انجام شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که بین میزان استفاده از رسانه‌های خارجی (اینترنت، شبکه‌های اجتماعی مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای) و گرایش به فرزندآوری رابطه معنادار معکوسی وجود دارد، اما بین استفاده از رسانه‌های داخلی و گرایش به فرزندآوری رابطه معناداری مشاهده نشد. بین سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی) و سبک زندگی سنتی با گرایش به فرزندآوری رابطه معنادار مثبت و بین سبک زندگی مدرن و گرایش به فرزندآوری رابطه معنادار معکوسی وجود دارد. علاوه بر این، از میان متغیرهای زمینه‌ای (سن، جنس، مقطع تحصیلی، وضعیت شغلی و گروه قومی)، تنها رابطه بین وضعیت شغلی و قومیت با گرایش به فرزندآوری معنادار شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Relationship of Social Capital and Lifestyle with the Tendency to Childbearing (Case Study: Students of Azarbaijan Shahid Madani University)

نویسندگان [English]

  • Samad Rasulzade Aghdam 1
  • Simin Afshar 2
  • Samad Adlipour 2
  • Seyed Ahmad Mirmohamdtabar 3
1 Assistant professor of Shahid Madani University
2 PhD student of sociology, Tabriz University
3 PhD student of sociology, Ferdosi University
چکیده [English]

The present study is aimed at investigating the relationship of social capital and lifestyle (traditional and modern lifestyles) with the tendency to childbearing among students of Azarbaijan Shahid Madani University in the academic year 2014-2015. The sample size consisted of 384 participants selected via the stratified random sampling. The data were collected via a researcher-made questionnaire. Findings of the present study indicate that there is a reverse and significant correlation between the degree of using foreign media (the Internet, virtual social networks and satellite networks) and the tendency towards childbearing, but there no significant correlation was observed between the sue of domestic media and the tendency towards childbearing. In addition, a positive and significant correlation of social capital (social trust, social participation and social cohesion) and the tradition lifestyle with the tendency towards childbearing was observed. But the correlation between the modern lifestyle and tendency towards childbearing was a reverse and significant one. Moreover, from among demographic variables (age, gender, educational level, employment status and ethnicity), only the correlation between employment status and ethnicity with the tendency towards childbearing was significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lifestyle
  • Social Capital
  • tendency towards childbearing
  • Media consumption

الف) منابع فارسی

1. اسحاقی، محمد، سیده فاطمه محبی، شهربانو پاپی‌نژاد و زینب جهاندار(1393). «چالش‌های فرزندآوری زنان شاغل در یک مطالعه کیفی»، زن در توسعه و سیاست، سال دوازدهم، شماره 1: 134-111.
2. الوانی، سیدمهدی، محمود رحمانی و ابوالقاسم محمدنژاد (1391). «طراحی الگوی بهبود سطح سرمایه اجتماعی شهروندان در عصر جهانی شدن»، مطالعات راهبردی جهانی‌شدن، سال سوم، شماره 6: 30-1.
3. ایمان، محمدتقی و ندا مرحمتی (1393). «رابطه بین جامعه‌شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و پنجم، شماره 3: 20-1.
4. جواهری، فاطمه و لیلا باقری (1386). «تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایه اجتماعی و انسانی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال پانزدهم، شماره 59: 66-33.
5. رستگار خالد، امیر (1384). «گسترش نقش زنان در جهت حمایت‌های شغلی ـ خانوادگی»، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره4: 165-126.
6. سیدی، فرانک و محمدرحیم بیرقی (1391). «بررسی تطبیقی روابط اجتماعی سبک زندگی دینی و سبک زندگی مدرن با تأکید بر جامعه ایران»، پژوهش دینی، سال چهارم، شماره 25: 64-35.
7. عنایت، حلیمه و لیلا پرنیان (1392). «مطالعه رابطه جهانی شدن فرهنگی و گرایش به فرزندآوری»، زن و جامعه، سال چهارم، شماره 2: 136-109.
8. قدرتی، حسین، علی یاراحمدی، مریم مختاری، حسین افراسیابی(1390). «تحلیل سرمایه اجتماعی و باروری زنان در مناطق شهری سبزوار»، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شماره 4:  94-79.
9. کبودی، مرضیه، علی رمضان‌خانی، هومان منوچهری، ابراهیم حاجی‌زاده و مرجان حقی (1392). «الگوی تصمیم‌گیری فرزندآوری: یک مطالعه کیفی»، فصلنامه پایش، سال دوزادهم، شماره 5:  515-505.
10. کلانتری، صمد، محمد عباس‌زاده، فاروق مظفری و ندا راکعی بناب (1389). «بررسی جامعه‌شناختی گرایش به فرزندآوری و برخی عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: جوانان متأهل شهر تبریز)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شماره 37: 104-83.
11. کلانتری، عبدالحسین و حسین حسنی (1387). «رسانه‌های نوین و زندگی روزمره: تأثیر تلفن همراه بر هویت و سبک زندگی جوانان»، مجله رسانه، سال نوزدهم، شماره 76: 136-119.
12. کوهی، کمال، محمد عباس‌زاده، علی خواجه بی‌شک (1393). «بررسی تأثیر رسانه‌های داخلی و خارجی بر میزان پایبندی به سبک زندگی دینی در بین شهروندان 65-15 ساله شهر تبریز»، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال سوم، شماره 1: 94-79.
13. گیدنز، آنتونی (1387).تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
14. گیدنز، آنتونی (1388). پیامدهای مدرنیته، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: مرکز.
15. گیدنز، آنتونی (1390). جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
16. محمودیان، حسین و مهدی رضایی (1391). «زنان و کنش کم فرزندآوری»، مطالعات راهبردی زنان، سال چهاردهم، شماره 55: 225-173.
17. منصوریان، محمدکریم و اعظم خوشنویس (1385). «ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری: مطالعه موردی شهر تهران»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست و چهارم، شماره 2: 146-129.
18. مهدوی کنی، محمدسعید (1387). دین و سبک زندگی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
19. میرزایی، محمد (1384). جمعیت و توسعه با تأکید بر ایران، تهران: مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
20. نادری، سیدمجید، حمید فروزانگهر، منصور بافت‌یگانه (1387). «سنجش چارچوب ارزیابی سرمایه اجتماعی در ساختار شهری با تأکید بر نقش فضاهای عمومی»، فصلنامه پژوهش مدیریت شهری، شماره 1: 100- 87.
21. نقدی، اسداله و منصور زارع (1392). «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر باروری زنان حاشیه‌نشین»، زن و جامعه، سال چهارم، شماره 2: 54-31.
22. ورمزیار، مهدی (1387). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری نوجوانان، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
23. هانتینگتون، ساموئل (1392). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.

ب) منابع لاتین

1. Adhikari, Ramesh. (2010). “Demographic, Socio-economic and Cultural Factors Affecting Fertility Differentials in Nepal”, BMC Pregnancy and childbirth, Vol. 10, No. 19: 3-11.
2. Baum, H. (2001). “Citizen Participation”, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciencespp: 1840-1846.
3. Bernardi, Laura, Klarner, Andreas (2014). “Social Networks and Fertility”, Demographic Research, Vol. 30, No.22: 639- 670.
4. Bourdieu, Pierre (1997). The Forms of Capital, in Philip, Brown (Ed), Education, Culture, Economy society, London, Oxford University Press.
5. Buhler, Christoph & Fratzack, Ewa (2004). “Social Capital and Fertility Intentions: The Case of Poland”, MPIDR Working Paper WP.
6. Chaney, David (1996). Fictions of Collective Life, NewYork: Routledge.
7. Coleman, J. S. (2002). “Social Capital in the Creation of Human Capital”, In Calhoun, C. and Others. Contemporary Sociological Theory. Oxford: Blackwell: 110-125.
8. Kertzer, David, White, Michael, Bernardi, Laura; Gabrielli, Giuseppe (2009). “Italy's Path To Very Low Fertility: The Adequacy of Economic and Second Demographic Transition Theories”, European journal of population, Vol. 25, No. 1: 89-115.
9. Khadivzadeh, Talat, Latifnejad Roudsari, Robab, Bahrami, Masoud, Taghipour, Ali, Abbasi Shavazi, Jalal (2013). “The Influence of Social Network on Couples’ Intention To Have The First Child”, Iran Journal of Reproductive Medicine, Vol. 11, No. 3: 209-218.
10. Kola, Oyediran, Uchec, Isiugo-Abanihe, Akinrinola, Bankole (2006). “Correlates of Spousal Communication on Fertility and Family Planning Among the Yoruba of Nigeria”, Journal of comparative family studies, Vol. 37, No. 3: 441-460.
11. Manski, Charles, Mayshar, Joram (2003). “Private Incentives and Social Interactions: Fertility Puzzles In Israel”, Journal of the European economic association, Vol. 4, No. 2.
12. Mc Donald, Peter (2000). “Gender Equity, Social Institutions and the Future of Fertility”, Journal of Population Research, Vol. 17, No. 1: 1-15.
13. Murthi, Mamta (2002). “Fertility Change in Asia and Africa”, World development, Vol. 30, Issue 10: 1769-1778.