بازنمایی گفتمان اقتصاد مقاومتی در فضای مجازی (بررسی و تحلیل نحوه بازنمایی گفتمان اقتصاد مقاومتی در خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌های خبری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت رسانه

2 کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی

چکیده

یکی از موانع توسعه مفهومی ‌اقتصاد مقاومتی، برداشت‌های اولیه متفاوت در میان لایه‌های مختلف فرهیختگان از جمله اصحاب رسانه نسبت به ابعاد اقتصاد مقاومتی است. این موضوع نشان می‌دهد که فرآیند تبیین اقتصاد مقاومتی به طور خاص برای فرهیختگان و به طور عام برای عموم طی نشده است. رسانه‌ها گستره‌ای از اهداف را دنبال می‌کنند که ناآگاهی از آنها، افراد را تأثیرپذیرتر می‌سازد. رسانه‌ها ابزاری هستند که مردم به مدد آنها ساختارها و حوادث جامعه را شناسایی و تفسیر می‌کنند. در همین راستا، کارکرد رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه‌های مجازی، برجسته‌سازی و بازنمایی گفتمان‌های شکل‌گرفته در نظام اجتماعی است. ; از این جهت، بررسی و تحلیل نحوه بازنمایی مؤلفه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی از سوی رسانه‌ها، به‌ویژه در فضای مجازی با توجه به وسعت گستره انتشار، سرعت اطلاع‌رسانی و فراگیری ضرورت و اهمیت فراوانی دارد. همچنین فهم و شناخت رویکرد نخبگان نسبت به اقتصاد مقاومتی از منظر همراهی با گفتمان رسمی به‌منظور پیشبرد و تحقق شاخص‌های اصلی اقتصاد مقاومتی دارای اهمیت زیادی است. در این پژوهش با بررسی نحوه بازنمایی مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی در خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری، ابعاد نظری اقتصاد مقاومتی و اثربخشی رسانه‌ها در بازنمایی گفتمان‌ اقتصاد مقاومتی مورد مطالعه قرار گرفته است. تحلیل یافته‌های این پژوهش بیانگر این مسئله است که تفسیرها و تحلیل‌هایی که درباره واقعیت اقتصاد مقاومتی در رسانه‌ها ارائه می‌شود، گاهی بر گستره پیچیدگی‌های برداشتی نسبت به ماهیت واقعی مفهوم اصلی و مفاهیم فرعی اقتصاد مقاومتی افزوده و زمینه بهبود نگرش نسبت به تعریف دقیق، اهمیت و جایگاه اقتصاد مقاومتی را دشوار ساخته است. از این رو به نظر می‌رسد فرآیند تبیین اقتصاد مقاومتی از سوی عوامل متعدد ساخت گفتمان باید ساده‌سازی شود تا زمینه درک مفهوم دقیق موضوع و پذیرش اجتماعی آن فراهم شود. همچنین رسانه‌ها در فضای مجازی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مرتبط با اقتصاد مقاومتی را بیشتر مورد مداقه قرارداده‌اند. از سوی دیگر، به تناسب زمانی و بسته به موضوعات مطرح شده در جریان‌های رسانه‌ای کشور، همسویی یا عدم همسویی نهادهای ذی‌ربط با گفتمان اقتصاد مقاومتی در رسانه‌ها برجسته‌سازی شده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representation of Resistive Economy Discourse in Virtual Space (A Study and Analysis of the Representation of Resistive Economy Discourse in Press and News Websites)

نویسندگان [English]

  • Ehsan Pouri 1
  • Zahra Jaffari 2
1 PhD in Media Management
2 M.A. in Educational Research
چکیده [English]

One of the obstacles of the conceptual development of resistive economy is the existence of various initial perceptions among the different layers of intellectuals including media elites regarding the various aspects of the resistive economy. This indicates that the process of the explanation of the resistive economy for the elites in particular and for the public in general has been incomplete. Media pursue a range of goals, the ignorance of which lead people to become more manipulated. Media are instruments for identifying and interpreting structures and events in the society. Along these lines, the function of media, especially virtual media is the highlight and to represent discourses constructed in the social system.;
For this reason, the study and analysis of the representation especially in virtual space are of great importance and necessity due of the availability, rapidity and spread of these kinds of media. Also, understanding the approach taken by elites to the resistive economy is important from the perspective that there should be convergence with the official discourse to promote and realize the main indices of the resistive economy. This article studies the theoretical dimensions of the resistive economy and the effectiveness of media in representing resistive economy through an analysis about how the components of the resistive economy are represented in press and news websites. The analysis of the findings of this research suggests that the interpretations and analyses provided by media about the reality of the resistive economy, sometimes make the perceptions on the real nature of the main concept and the secondary concepts of the resistive economy more complicated and also make any improvement in the precise definition, importance and status of the resistive economy more difficult. Therefore, it seems that the process of explaining the resistive economy should be simplified by the various agents of discourse contraction in order to made possible the understanding the precise concept of the issue and its social acceptance. Also, media, generally, have more studied the social, cultural and economic dimensions of the resistive economy. On the other hand, according to time and relevant issues discussed in the media the convergence or divergences of involved institutions with resistive economy discourse have been highlighted in the media;

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistive economy
  • resistive economy discourse
  • Media
  • Virtual Space
  • content analysis

الف) منابع فارسی

1. ازکیا، مصطفی (1382). روش‌های کاربردی تحقیق، تهران: انتشارات کیهان.
2. اسدی، امیرحسین (1392). بازیابی از وب سایت دانشگاه شریف.
3. باردن، لورنس (1375). تحلیل محتوا، ترجمه ملیحه آشتیانی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
4. بردبار، حسین، دغدغه‌های اصلی رسانه برای تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، روزنامه خراسان، 22 آبان 93، ویژه‌نامه نمایشگاه.
5. بیابانگرد، اسماعیل (1387). روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: انتشارات دوران.
6. حسینی، علی (1381). انقلاب رسانه‌ها، تهران: نشر پایدار.
7. حق، علی (1394). رسانه و ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی، فصلنامه رسانه، شماره 101، زمستان 1394.
8. دهقان، علیرضا (1378). بررسی تأثیر رسانه‌ها بر افکار عمومی: کاربرد یک الگوی جامعه‌شناختی، نامه علوم اجتماعی، شماره 13.
9. سلطانی‌فر، محمد (1394). نشست تخصصی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی، مرکزمطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، دی 1394.
10. سلطانی‌فر، محمد و شهناز هاشمی (1382). پوشش خبری، تهران: انتشارت سیمای شرق.
11. سورین، ورنر و جیمز تانکارد (1381). نظریه‌های ارتباطات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
12. سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، عنوان شده از سوی مقام معظم رهبری، بهمن 1392.
13. عبدالملکی، حجت‌الله (1393). اقتصاد مقاومتی و مفاهیم مشابه آن در اقتصاد، فصلنامه پرسمان، شماره 139-138.
14. عرب احمدی، وحید (1392). اقتصاد مقاومتی؛ موانع و راهکارها، 26فروردین1392، این مقاله برگرفته از وبلاگ اقتصاد مقاومتی.
15. غفاری، داود و زهره پورحاتم (1392). اقتصاد مقاومتی، این مقاله برگرفته از وبلاگ حماسه اقتصاد، آبان.
16. فرکلاف، نورمن (1390). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
17. فهیم، آرش، مقاومت رسانه‌ای نامتقارن در اقتصاد مقاومتی، روزنامه کیهان، شماره 20281، 23 مرداد 1393.
18. قاسمی، مجید (1394). نشست تخصصی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، دی 1394.
19. قائمی‌نیا، علی‌اصغر (1392). نقش رسانه‌ها در گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی، 23 فروردین 1392، برگرفته از سایت راسخون.
20. متن ابلاغیه «سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» رهبر معظم انقلاب به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، 1392.
21. ملکان، مجید و زهره جوادیه (1394). نقش رسانه‌ها در نهادینه‌سازی اقتصاد مقاومتی، رسانه، سال 25، شماره پیاپی95.
22. مؤمنی، فرشاد (1394). رسانه و ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی، فصلنامه رسانه، شماره 101، زمستان 1394.
23. نقش رسانه‌ها در نهادینه‌سازی فرهنگ اقتصاد مقاومتی، 27 فروردین 1393، این مقاله برگرفته از سایت افکارنیوز.

ب) منابع لاتین

1. Fogarty Brian J. (2014). Determining Economic News Coverage, The International Journal of Public Opinion Research, Published By Oxford University Press,Vol. 17No. Retrieved From http: //ijpor. oxfordjournals. org/content/17/2/149. abstract.
2. Mutz, D. C. (1992). Mass media and the de politicization of personal experiences. American Journal of Political Science, 36, 483—508.
3. Nohrstedt, Stig A. (2005). Media Reflexivity in the War on Terror. Three Swedish Dailies and the Iraq War’, in Nohrstedt, Stig A. & Ottosen, Rune (eds.) Global War – Local Views. Media Images of the Iraq War. Goteborg, Nordicom.

ج) خبرگزاری و سایت‌های خبری مورد تحلیل

www.jahannews.com
www.econews.ir
http://www.fardanews.com
www.mognews.ir