تبیین اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد از منظر اسلام با تأکید بر سیره‌ی انبیاء و اولیاء الهی علیهم‌السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده اصول الدین تهران

2 دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

گسترش روابط اجتماعی و اقتضائات زندگی نوین بشری، سبب فزونی حضور زنان در جامعه و افزایش ارتباط اجتماعی زنان و مردان گردیده است. یکی از مهم‌‌ترین مسائل اجتماعی، مسئله‌‌ی ارتباط زن و مرد، شناخت مبانی و اصول این ارتباط می‌‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد از دیدگاه اسلام با بهره‌‌گیری از سیره‌‌ی انبیاء و اولیاء الهی (ع) به روش تحلیلی- توصیفی انجام شد. یافته‌‌های پژوهش نشان داد که اسلام برای هر نوع حضور اجتماعی زن و مرد و معاشرت با هم، بایدها و نبایدهای اخلاقی توصیه می‌‌نماید و بر این نکته تأکید دارد که باید از هر آنچه منجر به فساد و فتنه شود، اجتناب کرد. احترام به شخصیت زن و حفظ حریم، توصیه به عدم اختلاط، رعایت اصل حیا، عفاف و حجاب، ترک برخوردهای غیرضروری بین زن و مرد در محیط‌‌های اجتماعی از جمله اصول روابط اجتماعی زن و مرد است که روح معارف اسلام و سیره‌‌ی عملى معصومین(ع) آن را تأکید و تقریر مى‏کند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Principles of Social Relations between Men and Women from the Standpoint of Islam with Emphasis on the Practical Behaviours of the Prophets and Saints (Peace Be Upon Them)

نویسندگان [English]

  • somayeh esmaeili 1
  • maryam hajabdolbaghi 2
1 osool college of tehran
2 Islamic azad university-Tehran north province
چکیده [English]

The expansion of social relations and the requirements of modern human life have led to an increase in the presence of women in society and resultantly an increase in the social relations between men and women. One of the most important social issues, the relation between men and women, is knowing the basics and principles of this relation. The present research conducted through analytical-descriptive method aims at examining the principles of social relations between men and women from Islamic standpoint and employing the practical behaviours of the prophets and saints(AS). Findings showed that Islam has already recommended some moral dos and don'ts for any kind of social presence of men and women and their relations, and emphasizes that anything that leads to corruption and sedition should be avoided. Additionally, keeping respect for women’s personalities; protecting their privacy; recommending them to avoid mixing, observe the principles of modesty, chastity, and hijab, and leave unnecessary mixed-gender meetings in social environments are all among the principles of male-female social relations that are the spirit of Islamic teachings and the practical behaviours of the infallibles(P.B.U.T)emphasizes and interprets them.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • social relations between men and women
  • practical behaviors of the prophets and saints
  • mixing
  • chastity
  • hijab
قرآن کریم
ابن شهرآشوب, محمدبن علی(1379ق)، مناقب آل ابیطالب، قم: علامه.
ابن طاووس, علی بن موسی(بی تا)، اللهوف علی قتلی الطفوف، تهران: جهان.
ابن فارس, احمد(1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامیه.
اربلی, علی بن عیسی(1381)، کشف الغمه فی معرفه الائمه، تبریز: بنی هاشمی.
بحرانی, عبدالله بن نور(1382)، عوالم العلوم، قم: موسسه الامام مهدی.
تمیمی آمدی, عبدالواحد(1410ق)، غررالحکم ودررالکلم، قم: دارالکتب الاسلامیه.
جوادی آملی, عبدالله(1373, 9 3)، پیام ها، بازیابی از پایگاه اطلاع رسانی اسراء.
جوادی آملی, عبدالله(1387)،تسنیم، قم: نشراسراء.
جوادی آملی, عبدالله(1391)، جامعه درقرآن، قم: اسراء.
حرانی, ابن شعبه(1404ق)، تحف العقول، قم: جامعه مدزسین حوزه علمیه.
حرعاملی, محمدبن حسن(1409ق)، وسائل الشیعه، قم: موسسه آل البیت.
خامنه ای, سیدعلی(1389)، بیانات، بازیابی از دفتر نشر آثار آیت الله خامنه ای.
دهخدا, علی اکبر(1377). لغت نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
دوانی, علی(1362). زن در قرآن، بی جا: بی نا.
راغب اصفهانی, حسین بن محمد(1412ق)، المفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم-دارالشامیه.
راوندی, قطب الدین(1409ق)، الخرائج والجرائح، قم: مؤسسه امام مهدی.
ساروخانی, باقر(1391)، جامعه شناسی ارتباطات، تهران: اطلاعات.
سجستانی, ابوداوود(بی تا)، سنن ابوداوود، بیروت: المکتبه العصریه.
سیدرضی, محمدحسین(1414ق)، نهج البلاغه، قم: هجرت.
سیوطی, عبدالرحمن(1404ق)، الدرالمنثور فی تفسیرالمأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
صادقی اردستانی, احمد(1375)، زنان دانشمند وراوی حدیث، قم: دفتر تبلیغات حوزه.
صدوق, علی بن بابویه(1398ق)، التوحید، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
صدوق, علی بن بابویه(1412ق)، من لایحضره الفقیه، قم: دفترانتشارات اسلامی.
طاهری نیا, احمد(1389)، حضور زن در عرصه های اجتماعی-اقتصادی از نگاه آیات و روایات، قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
طباطبایی, سیدمحمدحسین(1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفترانتشارات اسلامی.
طبرسی, احمدبن علی(1403ق)، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد: مرتضی.
طبرسی, حسن بن فضل(1412ق)، مکارم الاخلاق، قم: الشریف الرضی.
طبرسی, فضل بن حسن(1372)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: ناصرخسرو.
طوسی, محمدبن حسن(1407ق)، تهذیب الحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طوسی, محمدبن حسن(1411ق)، الغیبه، قم: دارالمعارف الاسلامیه.
عاملی, جعفرمرتضی(1418ق)، مأساه الزهرا(س)، بیروت: دارالسیره.
عبدیایی, نرجس(1390)، ابعاد عفاف درسیره حضرت زهرا، پژوهش نامه زنان و خانواده، ش9: 111-130.
عروسی حویزی, عبدعلی(1415ق)، تفسیر نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.
عسقلانی, ابن حجر(1415ق)، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
فخررازی, محمدبن عمر(1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
قرائتی, محسن(1383)، تفسیرنور، تهران: مرکزفرهنگی درسهایی ازقرآن.
قرشی, باقر(1423ق)، موسوعه الامام علی بن ابیطالب، قم: الکوثر.
قمی, عباس(1414ق)، سفینه البحار، قم: اسوه.
کشی, محمدبن عمر(1409ق)، اختیارمعرفه الرجال، مشهد: دانشگاه مشهد.
کلینی, محمدبن یعقوب(1407ق)، الکافی، تهران: دارالمتبع الاسلامیه.
مجلسی, محمدباقر(1403ق)، بحارالانوار، بیروت: دارالاحیاءالتراث العربی.
محلاتی, ذبیح الله(بی تا)، ریاحین الشریعه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
محمدی ری شهری, محمد(1381)، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث.
مصباح یزدی, محمدتقی(1388)، جامی از زلال کوثر، قم: موسسه آموزشی پؤوهشی امام خمینی.
مصطفوی, حسن(1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
مطهری، مرتضی(1374)، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران: صدرا.
مغربی, ابن حیون(1385ق)، دعائم الاسلام، قم: موسسه آل البیت.
مفید, محمدبن محمد(1413ق)، الاختصاص، قم: المؤتمرالعالمی لالفیه الشیخ مفید.
مکارم شیرازی, ناصر(1374)، تفسیرنمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
نیکزاد, عباس(1383)، روابط زن و مرد از دیدگاه اسلام، ترویج، تعطیل، تعدیل؟، مطالعات راهبردی زنان، 117-151.
هلالی, سلیم بن قیس(1405ق)، کتاب سلیم بن قیس، قم: الهادی.