رابطه استفاده از شبکه‏ های ماهواره‏ای فارسی‏زبان با ناهنجاری‏های اجتماعی (مطالعه موردی: جوانان شهر اردبیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی،

2 استادیار گروه علوم ارتباطات، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی،

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر ناهنجاری‌های اجتماعی در بین جوانان اردبیل و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل جوانان شهر اردبیل بوده‌اند که از ماهواره استفاده می‌کنند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و 371 نفر برآورد شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله آزمون پیرسون و تحلیل رگرسیون انجام شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که بین میزان استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان و ناهنجاری‌های اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین خیانت، طلاق، اعتیاد به مشروبات الکلی و روابط جنسی با میزان استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. بنابراین پیشنهاد می‌شود که دوره‌های آموزش سواد رسانه‌ای پیرامون انواع رسانه‌ها، امکانات رسانه‌ای و همین‌طور دام‌های رسانه و طریق استفاده صحیح از رسانه برگزار شود. همچنین شیوه صحیح تربیت فرزندان و راه‌های همسرداری و ارائه برنامه‌های عملی برای افراد درراستای شاداب نگه‌داشتن فضای خانه و خانواده ازطریق ساخت برنامه‌های سرگرم‌کننده از جمله سریال‌های مناسب ارائه شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Watching the Persian Channels of Satellite Networks and Social Anomalies (Case Study: the youths of Ardabil, Iran)

نویسندگان [English]

  • Samad Faridi 1
  • Ali Jafari 2
1 Department of Social Communication Sciences, Ardabil Branch, Islamic Azad University,
2 Assistant Professor, Department of Communication Sciences, Ardabil Branch, Islamic Azad University,
چکیده [English]

This study aims at investigating the effects of watching the Persian channels of satellite networks on social anomalies among the youths of Ardabil the city. The statistical population was randomly selected from those youths of Ardabil who watched these channels. Then Cochran's formula was used to determine the sample size consisting of 371 young boys and girls. Then, the collected data were analyzed through Pearson test and regression analysis. Findings showed that there was a positive and significant relationship between these youths' watching Persian channels of satellite networks and their social anomalies. These findings also showed that there was a significantly positive relationship between marital infidelities, divorce, alcohol addiction, and sexual relations with watching these satellite channels. Therefore, it is suggested that some media literacy training courses, including the types of media, media facilities, potential media traps, and the proper use of media be developed. Also, some other courses such as the correct methods of keeping connubial and family relations and raising children and practical ways of keeping the home and family atmosphere fresh have to be offered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Watching Persian Channels
  • Satellite networks
  • social anomalies
  • youths of Ardabil
امیری، عبدالرضا و همکاران. (1391). بررسی رابطه استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای و گرایش بهره‌برداران به آسیب‌های اجتماعی در بین جوانان شهر کرج، پژوهشنامه نظم و امنیت اجتماعی، شماره 11.
آزاد ارمکی، تقی. (1383). فرهنگ در عصر ماهواره، تهران: سایت باشگاه اندیشه.
آزور، حسین. (1395). بررسی میزان تاثیر شبکه‌های ماهوار ه‌ای بر آسیب‌های اجتماعی و خانوادگی مردم شهر بجنورد در سال 94-95، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، دفتر تحقیقات کاربردی فا. ا. خراسان شمالی، سال سوم، شماره 12 .
باصری، احمد. (1389). ﮐﺎﺭﮐﺮﺩ ﻋﻤﻠﯿﺎﺕ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﯼ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﻫﻢ (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﯼ ﺑﯽ.ﺑﯽ.ﺳﯽ ﻓﺎﺭﺳﯽ)، نشریه مطالعات عملیات روانی، شماره27.
باقری، سیامک و مقدم فر، حمید رضا. (1393). ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﯾﻨﯽ ﻫﺎﯼ ﺿﺪ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻓﺘﻨﻪ 88، فصلنامه امنیت ملی، شماره14.
پاکروان، امیر. (1396). آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮔﺮﺍﯾﺶ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎﯼ ﺗﻬﺮﺍﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎﯼ ﺗﺎﺯﻩ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺯﺑﺎﻥ ( در ﻧﺎﺣﯿﻪ 3 ﻣﻨﻄﻘﻪ 1). پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مهدی آقاپور حصیری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
تامپسون، جان، (1380). رسانه­ها و مدرنیته، نظریه اجتماعی رسانه‌ها، ترجمه مسعود واحدی ، تهران: نشرسروش .
ثنایی، باقر. (1379). آسیب‌شناسی خانواده، نشریه پژوهشی تربیتی، سال اول، شماره 3.
جبرییلی، داریوش. (1395). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻣﺤﺘﻮﺍﯼ ﭘﯿﺎﻡﻫﺎﯼ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺩﺭ ﺑﻨﺮﻫﺎﯼ ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ ﻣﺘﺮﻭ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺍﻣﻮﺯﺷﯽ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ 6 ﻣﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺳﺎﻝ 94، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: نسیم مجیدی قهرودی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
جعفری، علی. (1395). ﺁﺳﯿﺐ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﻋﻀﻮﯾﺖ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺩﺭ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﺭﺩﺑﯿﻞ، فصلنامه ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﯼ ﺍﺭﺗﺒﺎطی، شماره87.
خالدی، اسد. (1394). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻓﻨﺎﻭﺭﯼﻫﺎﯼ ﻧﻮﯾﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﻭ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮﺍﺯ، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمد صادق مهدوی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
خلیلی جولرستانی، سید احمد. (1394). ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ﺑﺮ ﻧﻬﺎﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﻬﺎﯼ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حسن خیری، دانشگاه مدیریت حوزه علمیه قم.
دانش، پروانه. (1385). ماهواره و هویّت جنسیّتی دختران جوان(مطالعه موردی: دختران دبیرستانی منطقه 5 شهرتهران)، رساله دکتری به راهنمایی فروغ‌السادات عریضی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
دانش، پروانه. (1387). الگوی مصرف شبکه‌های ماهواره‌ای، پیک نور، سال ۳، شماره 3.
دیوبند، فائزه و همکاران. (1392). تاثیر برنامه‌های ماهوار ه‌ای بر نگرش جوانان به روابط نامشروع، دو فصلنامه مطالعات پلیس زن، سال هفتم، شماره 13 .
رضایی، محمد و کلانتری، مونا. (1390). خوانش مخاطبان سریال‌های شبکه ماهواره‌ای فارسی وان: موردتماشاگری ویکتوریا، فصلنامه زندرفرهنگوهنر، دوره 3، شماره 2، صص 5-24.
رفیعی، زهرا. (1384). آسیب‌شناسی خانواده‌ی ایرانی، نشریههمشهری، ۲۴/ ۱۱/ ۱۳۸۴.
زمانی، طوبی. (1391). بررسی نقش ماهواره بر نظم اجتماعی، پژوهشنامه نظم و امنیت اجتماعی، شماره 13 .
سلیمی جعفر. (1380). جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه پیام‌نور.
سورین ، ورنر و جیمزتانکارد. (1381 ). نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران .
شاطریان، محسن؛ سخایی، ایوب؛ امامعلی زاده، حسین و سعید حسینی زاده آزانی. (1395). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎﯼ ماهواره ای با تفاوت بین نسلی مادران و دختران در پایبندی به ارزش های ﺩﯾﻨﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎعی، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، شماره22.
شکربیگی، عالیه. (1391). رسانه، زنان و مناسبات خانواده، نشست انجمن جامعه‌شناسی ایران.
شهابی، محمود و جهانگردی، مجتبی. (1378).  خاستگاه اجتماعی الگوهای استفاده از تلویزیون‌های ماهواره ای فارسیزبان در میان مخاطبان تهرانی، فصلنامهتحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره2.
صابری، الهام. (1385). دجال مدرن: نقش رسانه‌های جمعی در به انحراف کشاندن جوانان، شمیمیاس، شماره  40.
صفری شالی، رضا. (1390). نقش شبکه‌های ماهواره فارسی‌زبان بر ساختار خانواده، طرح پژوهشی با حمایت وزارت کشور.
عریضی، فروغ‌السادات؛ وحیدا، فریدون و دانش، پروانه. (1385). ماهواره و هویت جنسیتی دختران جوان (مطالعه موردی دختران دبیرستانی منطقه 5 شهر تهران)، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 7 ، شماره 2، صص76-100.
غلامعلی طهرانی، حورا. (1395). ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﮕﺮﺵ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﺮﺍﮐﺰ ﭘﯿﺶ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎﯼ 3 ﻭ 31 ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯼ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حبیب الله زنجانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
فتحی، سروش و مختارپور، مهدی. (1393). ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﻧﻮﯾﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺩﺭ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﺒﮏ ﺯﻧﺪﮔﯽ (ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯾﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺕ ﺗﻬﺮﺍﻥ)، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره2.
قلی پور، ماجده. (1395). ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﯼ ﻧﻮﯾﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ: ﺍﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻭ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺑﺮ ﻧﺤﻮﻩ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺟﻮﺍﻥ (ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ 95- 1394)، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمد صادق مهدوی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
کمال الدینی، معصومه. (1389). ﺯﻥ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ؛ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﺎﺯﻧﻤﺎﯾﯽ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺯﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﯾﺎﻝ ﻣﺮﮒ ﺗﺪﺭﯾﺠﯽ ﯾﮏ ﺭﻭﯾﺎ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: باقر ساروخانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
مختارپور قهرودی، مهدی. (1393). ﻃﺮﺍﺣﯽ ﻣﺪﻝ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮﺩﻡ (ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ)، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مهرداد نوابخش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
محمدی، بهاءالدین و همکاران. (1392). امنیت فرهنگی شهروندان سنندجی در پرتو هجوم نرم کانال‌های ماهواره‌ای، فصلنامه دانش انتظامی استان کردستان، شماره 11.
مزیدی شرف آبادی، محمدرضا؛ مرتضوی، محمود رضا و افشانی، سید علی رضا. (1393). ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﮕﺮﺵ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻭ ﻣﺘﺄﻫﻞ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﻫﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی جوانان، شماره13.
مک کوایل، دنیس. (1385). درآمدی بر نظریههای ارتباطات‌جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
مهدی‌زاده، سید محمد. (1389).  نظریه‌های رسانه:اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: نشر همشهری، چاپ اول.
 
Buckingham, David.  (2003). Media education: Literacy, Learning, and Contemporary Culture,
Elo,Satu&Helvi kyngass,2008, the qualitative content analysis process,thejornal of advance nursing,vol62 ,no1,pp107-115.
Gerbner, G. (1994). Mass Media and Human Communication Theory, in Dance. F.E.X. (ed.), Human Communication Theory, New York: Holt, Rinehart and Winston.
Giddens, A. (1992). The consequences of modernity british-library catologoring in publication data.
Hartly, john. (1987) “Invisible fictions: television Audience, paedocracy and pleasure”, textud practice.
Hodge, R. & Tripp, D. (1986). Children and Television”: A Semiotic Approach. Cambridge: Polity Press.