بحران در صندوق‏های بازنشستگی تأمین اجتماعی و امنیت ملی ج.ا.ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت دولتی (خط‎مشی‎گذاری عمومی)، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای مطالعات انقلاب اسلامی دانشگاه تهران، تهران ، ایران

چکیده

تأمین اجتماعی به‌عنوان بخشی از خدمات عمومی که توسط دولت‌ها به شهروندان ارائه می‌شود؛ یکی از شاخص‌های امنیت ملی پایدار در نظام‌های سیاسی محسوب می‌شود که پایداری آن منوط به کارکرد درست صندوق‌های بیمه اجتماعی به‌مثابه منابع تأمین مالی است. به‌همین‌منظور، مقاله حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی و مطالعات اسنادی مترصد پاسخ به این سؤال است که؛  بحران صندوق‌های بازنشستگی تأمین اجتماعی چه تهدیداتی را متوجه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد کرد و راهبردهای مقابله با آن چیست؟ یافته‌های مقاله نشان می‌دهند که بحران در صندوق‌های بازنشستگی، منجر به تهدیدات امنیت ملی در زمینه‌هایی چون شکل‌گیری بی‌نظمی‌های متنوع  عمومی، شکاف اجتماعی و دوقطبی شدن جامعه، کاهش سطح همبستگی ملی، کاهش مقبولیت و اعتبار دولت، کاهش قدرت خرید بازنشستگان، احساس محرومیت و فقر، اضمحلال شاخصه‌های کفایت و پایداری در حقوق بازنشستگان و... می‌شود. برای مقابله با این تهدیدات چندگانه، باید اصلاحاتی را در سه سطح پارامتریک، سیستمی و ساختاری در نظام تأمین اجتماعی انجام داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Crisis in Social Security Funds and National Security of Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Yahya parvandi 1
  • Meisam Belbasi 2
1 Ph.D in Public Policy Making University of Tehran
2 Phd student islamic revolution studies. university of tehran
چکیده [English]

Social security as a part of public services delivered by governments to their citizens is one of the main factors contributing to the sustainable national security in different political regimes. Sustainability of social security depends on sound and well-functioning of the social security funds as the vital financial resources of social security.
Using the descriptive-analytical method and documents review, this study aims at finding appropriate responses to these crucial questions: (1) what threats to national security would arise from the crisis in social security funds in Iran, and (2) what measures should be adopted to confront them?
Our findings show that the crisis in retirement funds leads to some serious threats to the national security such as public disturbances, social gap and bipolarity in the society, erosion of the strong sense of national solidarity among the people, reduction of acceptability and prestige of the government, decline of the retirees' purchase power, a sense of deprivation and poverty in the society, etc. It can be concluded from the findings that some significant reforms in parametrical, systemic, and structural levels would be quite necessary to confront these multiple threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Security Funds
  • National Security
  • Retirement Funds
  • Islamic Republic of Iran
ابراهیمی, شهروز. (1379). تحول‌ مفهوم‌ امنیت‌: از امنیت‌ ملی‌ تا امنیت‌ جهانی‌. سیاست دفاعی, 8(31).
احمدی، سیدمحمد. (1386). توسعه اجتماعی و امنیت ملی. پژوهشنامه توسعه اجتماعی, زمستان(14).
احمدی، علی. (1381). رهیافت امنیت جامع؛ امنیت مبتنی بر حق. تهران: سیاست.
احمدی‌مقدم, اسماعیل. (1389). امنیت اجتماعی و هویت. مطالعات امنیت اجتماعی, 7(23).
اخترشهر, علی. (1387). مشارکت سیاسی و نقش آن در تأمین امنیت ملی. معرفت, 17(131).
افتخاری, اصغر. (1392). نرم‌افزارگرایی امنیتی و الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت. مطالعات قدرت نرم, 3(8).
افتخاری, اصغر. (1393). تحلیل الگوی تعامل و آزادی و امنیت. پژوهشهای راهبردی سیاست, 3(8).
افشار, اسدالله. (1394). امنیت، اجتماع، امنیت اجتماعی. تهران: سفیر اردهال.
امیدی، رضا و مونا خورشیدی. (1395). بیمههای اجتماعی، ضرورت توسعه فراگیر. تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
انصاری, احمدرضا. (1381). امنیت اقتصادی و تأثیر صنعت بیمه در ارتقاء آن. مطالعات دفاعی استراتژیک, 4(15).
ایمانی, مصطفی. (1378). تأمین اجتماعی و امنیت ملی. تأمین اجتماعی, 1(2).
برومند, شهزاد و همکاران. (1387) امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
بشیریه، حسین. (1386). آموزش دانش سیاسی. تهران: نگاه معاصر.
بوزان, باری. (1378). مردم، دولت ها و هراس. تهران: مطالعات راهبردی.
بیتهام، دیوید و کوین بویل. (1384). دموکراسی چیست؟. (ش. نقش‎تبریزی, مترجم) تهران: ققنوس.
بیلیس, جان و استیو اسمیت (1383). جهانی شدن سیاسیت: روابط بین الملل در عصر نوین. (ا. ر. چمنی, مترجم) تهران: ابرار معاصر.
پرهیزکار, غلامرضا. (1390). درآمدی بر مفاهیم مرتبط با نظریه اسلامی امنیت. معرفت سیاسی, 3(6).
تاجیک, محمدرضا. (1376). مدخلی بر مفاهیم و رویکردهای امنیت ملی. در توسعه و امنیت عمومی (جلد 2). تهران: وزارت کشور.
ترقی، علی و حسن رستمی. (1388). نقش مطلوب سرمایه اجتماعی در تأمین امنیت عمومی. مطالعات دفاعی استراتژیک, 11(38).
تصدیقی, محمدعلی. (1389). مؤلفه‌های امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در افق چشم‌انداز 1404 ج.ا.ایران. مهندسی فرهنگی, 4(43 و 44).
جعفری, هدی. (1397). شاخص‎های کلیدی بازار کار و تأثیر آن بر صندوق‎های بازنشستگی در ایران. تهران: موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا.
جعفری، هدی. (1396). مروری بر کفایت مستمریها در صندوق بازنشستگی کشوری. تهران: موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا.
جهان‎بزرگی, احمد. (1388). نقش امنیت اقتصادی در حفظ انقلاب اسلامی. مطالعات انقلاب اسلامی, 5(16).
جهانیان, ناصر. (1381). امنیت اقتصادی. تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
حسنی‎فر، عبدالرحمن. (1383). دولت و امنیت اجتماعی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. مجله پژوهشی دانشگاه امام صادق, 10(23).
حمیدی، سمیه. (1390). صورت‌بندی شکاف‎های اجتماعی و تأثیر آن بر بی‌ثباتی سیاسی در ایران معاصر (رسالۀ دکتری علوم سیاسی). تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
خلیلی, رضا. (1394). تأثیر شکاف‎های اجتماعی بر امنیت ملی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی. مطالعات راهبردی, 18(4).
داوری‎اردکانی، رضا و سیدرضا شاکری. (1388). امنیت سیاسی در اندیشۀ امام خمینی(ره). دانش سیاسی, 5(10).
دنیای اقتصاد. (1399). کلید قطع زنجیرۀ شیوع کرونا. روزنامه دنیای اقتصاد(شماره 5004).
رحمت‎اللهی، حسین و همکاران. (1394). امنیت سیاسی افراد و مرجع آن در فقه امامیه. حقوق اسلامی, 12(44).
رسولی‎ثانی‎آبادی, الهام. (1393). درآمدی بر مهم‌ترین مفاهیم و اصطلاحات روابط بین‌الملل. تهران: تیسا.
رشیدی, مصطفی و همکاران . (1394). طراحی الگوی سنجش امنیت اقتصادی کشور. مطالعات راهبردی بسیج, 18(68).
رهبر، عباسعلی و فرزاد سوری. (1395). دولت و مدل امنیت سیاسی مطلوب در جامعه دینی. دولت پژوهی, 2(5).
روان, مهدی. (1389). مکانیسم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در تحقق امنیت اجتماعی. آفاق امنیت, 3(7).
روشندل, جلیل. (1374). امنیت ملی و نظام بین الملل. تهران: سمت.
زارع‎زاده, رسول. (1392). الگوی تحلیل امنیت داخلی. آفاق امنیت, 5(19).
زین‎آبادی, مرتضی. (1391). امنیت عمومی و اجتماعی. پژوهشنامه امنیت اجتماعی(105).
ساعی، احمد. (1384). امنیت ملی در جهان سوم. پژوهش حقوق و سیاست, 7(14).
شاه‎محمدی, محمد. (1393). امنیت سیاسی در اسلام. مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی, 9(31).
شهبازی، نجفعلی، بهروز صادقی‎عمروآبادی و سیدعلیرضا عزیزموسوی. (1390). بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر امنیت اجتماعی. آفاق امنیت, 4(12).
شیرزاده، مهین‎دخت و همکاران. (1392). سرمایه و امنیت اجتماعی. اردبیل: محقق اردبیلی.
صالحی‎امیری, سیدرضا. (1392). امنیت اجتماعی. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
صدیق‎اورعی, غلامرضا. (1375). تأثیر عوامل ساختاری بر پدیده امنیت یا ناامنی اجتماعی. همایش توسعه و امنیت عمومی. تهران: وزارت کشور و جهاد دانشگاهی.
عبداله‎خانی, علی. (1382). نظریههای امنیت. تهران: ابرار معاصر.
عبوری، مهدی و محمد رحمانی. (1393). امنیت اجتماعی. مازندران: شلفین.
علیزاده، محمد. (1378). اشتغال، بازار کار و تأمین اجتماعی. تأمین اجتماعی, 1(2).
عماره، محمد. (1383). امنیت اجتماعی در اسلام. (م. احمدی, مترجم) شیراز: ایلاف.
غرایاق‎زندی, داود. (1392). نسبت عدالت اجتماعی و امنیت ملی: چارچوب نظری. مطالعات راهبردی, 16(3).
قناعی, جمشید. (1389). امنیت اقتصادی. اقتصاد پنهان, بهار(12).
کریمایی, علی و همکاران (1389). نقش نیروی انتظامی در تأمین امنیت اجتماعی. دانش انتظامی, 12(2).
کریمی‎مله, علی. (1393). امنیت جامعه‎ای و سیاسی از رهگذر سیاست‌گذاری اجتماعی. مطالعات راهبردی, 17(3).
گرجی‎پور, اسماعیل. (1395). اسناد سیاستی نظام تأمین اجتماعی چندلایه کشور. تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
گیدنز، آنتونی. (1382). فراسوی چپ و راست. (م. ثلاثی, مترجم) تهران: علمی.
مارتین, لینور جی. (1389). چهره جدید امنیت در خاورمیانه. (ق. نصری, مترجم) تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ماندل, رابرت. (1379). چهرۀ متغیر امنیت ملی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محسنی شاد, زهره. (1399). حمایت بیمه‌ای از کسب‌وکار‌ها در زمان اپیدمی. روزنامه دنیای اقتصاد(شماره 4986).
محسنی، رضا. (1388). تحلیل جامعه‌شناختی امنیت اجتماعی و نقش آن در کاهش جرم و آسیب‌های اجتماعی. نظم و امنیت انتظامی, 2(4).
مطلبی، مسعود. (1386). بن‌مایه‌های همبستگی ملی در قانون اساسی. زمانه, آذر( 63).
مؤمنی, اسکندر. (1394). مرزهای مفهومی امنیت عمومی و امنیت اجتماعی شده. نظم و امنیت انتظامی, 8(31).
نصری, قدیر. (1390). درآمدی نظری بر امنیت جامعهای. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نصری, قدیر. (1392). امنیت جامعه‌ای به‌مثابه هسته حیاتی امنیت ملی پایدار. امنیت پژوهی, 12(43).
نظری, محمد و پیمان اکبری. (1395). ارزیابی امنیت اقتصادی کشور. مطالعات آیندهپژوهی و سیاستگذاری, 2(1).
نمازی, حسین. (1377). بیمه و ایجاد امنیت اقتصادی برای خانوار. پژوهشنامه بیمه, 13(51).
نورمحمدی, مرتضی. (1393). ارزیابی و نقد نظریه‌های امنیت در جهان سوم. تحول در علوم انسانی, 2(2).
نویدنیا, منیژه. (1385). تأملی نظری در امنیت اجتماعی؛ با تأکید بر گونه‌های امنیت. مطالعات راهبردی, 9(31).
نویدنیا، منیژه. (1382). درآمدی بر امنیت اجتماعی. مطالعات راهبردی, 6(19).
هاسکینز، دالمر. (1378). طرحی نو برای تأمین اجتماعی. تأمین اجتماعی, 1(2).
هشترودی, یاشار. (1389). مکتب کپنهاگ و معمای امنیت. روزنامه رسالت(شماره 7197).
 
International Labour Organization. (2012). Decent Work Indicators: Concepts and definitions. Geneva: International Labour Organization (ILO).
Buzan, Barry et al. (1998). Security: A New Framework for Analysis. USA: Lynne Rienner Pub.
Art, Robert. (1993). Security. In J. Krieger, The Oxford Companion to Politics of the World. New York and Oxford: Oxford University Press.
Bainvel, Bertrand. (2016). Social Protection in Myanmar: The Impact of Innovative Policies on Poverty. USA: UNICEF Representative to Myanmar.
Buzan, B. & Hansen Lene (2009). The Evolution of International Security Studies. New York: Cambridge.
Buzan, B. and Ole Wæver (1997). Slippery? contradictory? sociologically untenable? The Copenhagen school replies. Review of International Studies, 23(2).
English, L. D. (2019). Retrieved from Website of Longman Dictionary Of Contemporary English (LDOCE): https://www.ldoceonline.com/
International Labour Office. (2014). World Social Protection Report: Building economic recovery, inclusive development and social justice. Geneva: International Labour Office (ILO).
Knudsen, Olav f. (2001). Post-Copenhagen Security Studies: Desecuritizing Securitization. Security Dialogue, 32(3).
Koenig, Gary. (2013). Social Security’s Impact on the National Economy. Washington: AARP Public Policy Institute.
Social Security Department. (2009). Social Security for All: Investing in social justice and economic development. Geneva: International Labour Office.