تدوین مدل شهروند‌‎پروری مبتنی بر مختصات حکومت حق‌‎مدار علوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران،

2 استادیار دانشگاه تهران

3 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی دکترای پردیس بین‌‎المللی کیش دانشگاه تهران

چکیده

دستیابی به جامعه عدل، آرمان دیرین اندیشمندان، عدالت‌پژوهان و آزادی‌‎خواهان تاریخ بوده ‌‎است. حکومت حق‌‎مدار علوی آیینه تمام‌‎نمای تجلی عدالت است و تحقق جامعه عدل علوی، منوط به شناسایی و تبیین مؤلفه‌‎هایی در قالب الگوی تربیتی است که مبنای عملی پرورش شهروندان باشد، زیرا که جامعه عدل جز به‌‎ خواست و مشارکت‌‎ آگاهانه ‌‎مردم‌‎ محقق نخواهد شد. در این مقاله با تأکید‌‎ بر رهنمود‌‎های تربیتی نهج‌‎البلاغه به ارائه مدلی جهت تبیین شهروند‌‎پروری پرداخته می‌‎شود. مدل تربیتی که مبتنی بر مختصات حکومت حق‌‎مدار علوی صورت‌‎بندی شده باشد. به‌منظور فراهم آورد‌ن داده‌‎های متناسب با زمینه مورد مطالعه از روش کیفی و استراتژی نظریه بر خواسته از داده و جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌‎ها از کد‌‎گذاری باز، انتخابی و محوری استفاده شده است. طی مراحل سه‌‎گانه تحلیل داده‌‎ها، 426 مفهوم، 55 زیرمقوله و 15 مقوله حاصل و در قالب مدل پارادایمی ارائه شدند. «‌‎آموزش حقوق‌‎شناسی»، «تسری اخلاق‌‎مداری» و «اشاعه تکلیف‌‎محوری» سه ضلع مثلث «توسعه ظرفیت شهروند‌‎پروری» هستند که در قالب مقوله اصلی، مدل شهروند‌‎پروری در مکتب تربیت علوی را به تصویر می‌‎کشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Pourezzat Pourezzat 1
  • Abbass Nargesian 2
  • Abbass Abbasspour 3
  • Mehrdad Bastanipour 4
1 Dept of Public Administration, University of Tehran
2 Assistance Professor, Tehran University
3 Associate Professor, Allame Tabtabaee University
4 PhD Candidate, Tehran University, Kish Campus
چکیده [English]

.

الف) منابع فارسی

1. اکبری، مرضیه، ملوک خادمی‌‎اشکذری و اعظم اکبری (1393). «شیوه‌‎های آموزش بر پایه تفکر در نهج‌‎البلاغه»، مجله علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، بهار و تابستان 1393، شماره 2، 5 تا 24.
2. افخمی‌‎اردکانی، محمد‌‎علی ‌‎(1386). ‌‎«تبیین روش‌‎های تربیت اجتماعی در نهج‌‎البلاغه». پژوهش‌های نهج‌‎البلاغه، بهمن 1386، شماره 21 و22، علمی-پژوهشی/ ISC، 9 تا 39.
3. اگ‌‎برن و نیم‌‎کف (1383). «زمینۀ جامعه‌‎شناسی»، ترجمه و اقتباس امیرحسین آریان پور، چاپ بیستم، شهرکتاب.
4. استراوس، انسلم و جولیت کربین (1990). «مبانی پژوهش کیفی: فنون ومراحل تولید نظریه زمینه‌ای»، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
6. پاک‌‎سرشت، محمدجعفر (1386). «نظریه‌‎های تربیتی و چالش‌‎های نظریه‌‎پردازی در آموزش و پرورش ایران»، نوآوری‌‎های آموزشی، تابستان 1386، شماره 20، علمی- پژوهشی/ISC 125 تا 148.
7. پور‌‎عزت، علی‌اصغر (1380). «مدیریت دولتی و عدالت اجتماعی»، تهران: دانش مدیریت.
8. جاوید، محمد‌‎جواد و‌‎‌‎‌‎ محمود ابراهیمی (1392). «تکالیف شهروندی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دانش حقوق عمومی، تابستان 1392، سال‌‎دوم، شماره 4، ISC ، ‌‎25 تا 46.
9. حسن‌‎پور آزاد، پیمان و رضا عبادی جامخانه (1395). «تبیین ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی از نگاه نهج‌‎البلاغه»، مجله مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، پاییز 1395، سال دوم، شماره 3، 289 تا 300.
10. رضی، سیدشریف (گردآوری 1386). «نهج‌‎البلاغه»، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات ارم.
11. ساداتی‌‎نژاد، سیدمهدی (1392). «بومی‌‎سازی علوم انسانی و ضرورت بازبینی مبانی انسان‌شناسی، پژوهش‌‎های سیاست اسلامی»، بهار 1392، شماره 1: 32.
12. سبحانی‌نژاد، مهدی، اکبر رهنما و احمد علی بهرام (1392). «بررسی تربیت مدنی از دیدگاه امام علی علیه‌السلام با تاکید بر نهج‌‎البلاغه»، بهار 1392، شماره 18، علمی-پژوهشی/ISC 69 تا 92.
13. سیف، علی‌‎‌‎اکبر (1376). «روانشناسی پرورشی»، (روانشناسی یادگیری و آموزش )، انتشارات آگاه.
14. شریفی، ‌‎‌‎هادی(1383). «مقایسه فلسفه آموزش و پرورش اسلامی با فلسفه آموزش و پرورش مدرن»، مترجم محمدرضا آهنچیان، مجله مصباح، فروردین و اردیبهشت 1383، شماره 50، 41 تا 62.
15. عربی‌‎فر، مهدیه (1389). «بررسی مفهوم حقوق شهروندی در نهج‌‎البلاغه»، انتشارات معرفت، دوره 19، شماره6: 71 -86.
16. علم‌‎الهدی، جمیله (1379). «تربیت چشم‌اندازی به تربیت مدنی از دیدگاه اسلام»، کتاب مجموعه مقالات تربیت اسلامی، نشرعابد.
17. غلامی، محمدرضا (1390). «نقش و ابعاد آموزش شهروندی در ارتقاء فرهنگ شهرنشینی»، سمینار آموزش شهروندی، اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران: 52 تا 61. https://www.civilica.com/Paper-CITIZENSHIPMEDIA01
18. قلتاش، عباس، مسلم صالحی و صدیقه محمدجانی (1392). «بررسی میزان برخورداری دانش‌آموزان دختر پایه سوم متوسطه از مهارت‌های شهروندی»، فصلنامه زن و جامعه، پاییز 1392، سال چهارم، شماره 3، علمی-پژوهشی/ISC، 107 تا 124.
19. کربلایی پازوکی، علی. (1387). «روش‌های تربیت اجتماعی از منظر ملامحسن فیض کاشانی (ره)، روانشناسی تربیتی»، پاییز 1387، شماره 13، ISC، 15 تا 44.
20. کفاش، حمیدرضا و محسن فریدی (1375). «بررسی شیوه‌های مقابله با تهاجم فرهنگی در بین دانش‌آموزان شهر تهران»، تابستان 1375، شماره 110، 6 تا 13.
21. کیشانی‌‎فراهانی، عزت‌‎اله، محسن فرمهینی فراهانی و اکبر رهنما (1392). «مؤلفه‌های اساسی تربیت شهروندی اسلامی-ایرانی»، ‌‎‌‎مجله مطالعات ملی، زمستان 1392، شماره‌‎56، علمی-پژوهشی ISC، 51 تا 74.
22. محمدی پویا، فرامرز، اکبر صالحی و فاطمه مومیوند (1394). «تحلیل محتوای نهج‌‎البلاغه بر اساس ساحت‌های شش‌‎گانه تربیتی سند تحول آموزش و پرورش»، مجله پژوهشنامه نهج‌‎البلاغه، تابستان 1394، شماره 10، علمی-پژوهشی، 63 تا 82.
23. مولایی، اصغر (1390). «ضرورت تمرین عملی آموزه‌های شهروندی، به‌عنوان مکمل آموزش‌های نظری شهروندی».کتاب سمینار رسانه و آموزش شهروندی، 25 تا 36.
24. مسعودیان، پریسا و سعید بهشتی (1391). «بررسی اهداف و اصول و روش‌های تربیت سیاسی بر مبنای نهج‌‎البلاغه، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی»، زمستان 1391، شماره 17، علمی- پژوهشی/ISC، 7 تا 26.
25. ناظمی، مهدی (1388). «سیاست تحول در نظام آموزش و پرورش کشور، راهبرد توسعه»، تابستان 1388، شماره 18، علمی ترویجی/ISC، 244 تا 267.
26. نیک‌نشان، شقایق، محمدجعفر پاک‌سرشت و محمدجواد لیاقت دار (1395). «آسیب‌شناسی گفتمان تربیت دینی در نظام جموری اسلامی ایران»، دو‎فصلنامه فلسفه تربیت، سال 1، شماره 1، پاییز و زمستان 1395، شماره 1: 141 تا 164.

ب) منابع لاتین

1. Chambliss, JJ. (1996). "Philosophy of education An Encyclopedia". New York. Gafland Publixhing, London
2. Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (1990). "Basics of Qualitative Research:Grounded Theory Procedures and Techniques", Sage.
3. Lee, J. (2001). "A Grounded Theory: Integration and Internalization in ERP Adoption and Use", Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nebreska,
4. Creswell, J. W. (2005). "Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research" (2nd edition).