تحلیل گفتمان قدرت نرم(القای فرهنگی) آموزش زبان و ادبیات فارسی در راهبرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

عرصه روابط بین الملل امروزه به طرز خیره کننده ای تحت تاثیر عوامل فرهنگی قرار دارد و از این رو کسب وجهه و اعتبار و نفوذ در افکار عمومی و به عبارت دیگر دسترسی به قدرت نرم از اهداف مهم دولت ها در سیاست بین الملل و عرصه دیپلماسی فرهنگی است گرچه به صراحت بیان نمی شود .از آنجایی که آموزش زبان و ادبیات فارسی و در پی آن گسترش یافتن این مهم سبب تفاهم روز افزون بین فرهنگ ایرانی با سایر فرهنگ ها را فراهم می آورد همچنین این نکته که هرچه افراد بیشتری به یک زبان تسلط یابند نفوذ فرهنگی آن زبان و به تعبیر دیگر قدرت نرم که خود از ابزارهای مهم سیاست خارجی کشور است، قوی تر و گسترده تر خواهد شد و از نفوذ فرهنگ بیگانه کاسته می شود و این همه بدان جهت است که آموزش زبان و به تبع ادبیات(فرهنگ و تمدن) موجبات القای فرهنگی در عرصه دیپلماسی فرهنگی را ایجاد می نماید. لذا این مقاله با روش کتابخانه ای و با رویکردی توصیفی – تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که نقش آموزش زبان و به تبع، ادبیات فارسی در گسترش دیپلماسی فرهنگی و روابط فرهنگی چگونه ارزیابی می شود . یافته های پژوهش نشان دهنده نقش عمده آموزش و گسترش زبان و ادبیات فارسی در دیپلماسی فرهنگی به وسیله شناخت بن مایه های فرهنگی و القای فرهنگی و مولفه های قدرت نرم می باشد که جزء لاینفک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Discourse of the Soft Power of Teaching Persian Language and Literature in the Strategy of Cultural Diplomacy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • soheila rezaie mehr 1
  • Abbasali Vafaei 2
  • Dawod Esparham 3
1 Allameh Tabataba’i University
2 Allameh Tabataba’i University
3 Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

Discourse analysis is an interdisciplinary approach that can be explained in the fields of linguistics, political science, cultural relations, international relations, soft power, and etc. This approach includes two different attitudes: the first one specifically deals with linguistics and intralingual studies; and the second one, which is the focus of this study, examines the extra-linguistic factors including culture and cultural geography. Through soft power towards implementing the policy of cultural induction, language and literature become the means of hidden power relations because each country tries to pursue its own cultural interests through specific policies of cultural influence on the culture of the target country and its cultural transformation. Furthermore, one of the most important cultural policies to influence other cultures is teaching language and literature and this goal is achieved in two ways. In the first way, the relation between the transcendent culture (domineering) and the audience of the sublime culture (domineered, obedient) is usually made by the preachers and introducers of the former through preaching and explaining that culture along with its intellectual and cultural attractions. In the second way, the linguistic domination and cultural influence are created and strengthened through teaching language and literature in different levels, depths, and to a wide target audience; accordingly, cultural diplomacy is achieved through the soft power of teaching language and literature. Using a documentary method and a descriptive-analytical approach, this research seeks to answer the basic questions of how the soft power of Persian language teaching is analyzed and, consequently, where Persian literature stands in the strategic relations of cultural diplomacy, and how it is evaluated.
One of the most important achievements of this research can be the impact of teaching Persian language and literature in the form of showing historical, civilizational, religious, and linguistic commonalities through explaining the discourse analysis of the common cultural-historical contexts, especially in geo culture (cultural geography) and presenting a strategy for cultural diplomacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • discourse analysis
  • soft power
  • cultural induction
  • teaching Persian language and literature
  • strategy
  • cultural diplomacy
اتکینسون, د., & رابوی, م. (١٣٨١). رادیو و تلویزیون در خدمت عموم، چالش های قرن بیست و یکم، ترجمه مرتضی ثاقب فر. تهران: سروش.
آلادپوش, ع., & توتون چیان, ع. (١٣٧٢). دیپلماسی و دیپلمات. تهران: انتشارات وزارت خارجه.
بحرینی, ن. (١٣٩٢). تحلیل ارزش های فرهنگی در کتاب های آموزش زبان انگلیسی. راهبرد فرهنگ، شماره ٢٢.
خرازی محمدوندی آذر, ز. (١٣٨٨). تاثیر دیپلماسی فرهنگی بر منافع ملی کشورها. مجله مدیریت فرهنگی، سال سوم شماره ٦.
دهشیری, م., & طاهری, م. (١٣٩٥). دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی. نشریه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 94.
ریاحی, م. (١٣٤٩). نفوذ زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی. مجله یغما، شماره 260.
سلیمی بنی, ص., & شیخان, م. م. (١٣٩٢). جایگاه دیپلماسی در سیاست خارجی کشورها. فصلنامه پژوهش در تاریخ، سال چهارم، شماره3.
شاه منصور, ش. م. (١٣٩٤). بزرگان ادب فارسی در کشورهای روسیزبان: زمینهها و فرصت نفوذ فرهنگی. تهران: خبرگزاری ایراس قابل دسترس به نشانی /irasnews.ir/prtd9j0f.yt05x6a22y.
شهسواری فرد, ش. (١٣٩٦). ادبیات و زبان در دیپلماسی فرهنگی؛ از ضرورت تا واقعیت. مجله بین المللی پژوهش ملل، دوره سوم، شماره ٢٥.
صادقی, ک. (١٣٩٥). «وضعیت گسترش زبان فارسی درجهان/ با توئیم و با تو نهایم؛ بوالعجب» خبرگزاری مهر، (20/07/96)، قابل دسترس به نشانی https://www.mehrnews.com/news/3714646/.
صالحی امیری, س., & محمدی, س. (١٣٩٢). دیپلماسی فرهنگی، چاپ دوم. تهران: نشر ققنوس.
عزیزی, ح. (١٣٩٣). قدرت نرم چین در منطقه آسیای مرکزی رویکردها، ابزارها و اهداف. نشریه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 88.
عسگریان, ع., شیراوند, ص., & موسوی, م. (١٣٩٣). نقش زبان در گفتمان دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی ، شماره 19.
فرکلاف, ن. (١٩٧٩). تحلیل انتقادی گفتمان. تهران: ترجمه فاطمه شایسته پیران، شعبان علی بهرام پور، رضا ذوقدار مقدم، رامین کریمیان، پیروز ایزدی، محمود نیستانی، محمدجواد غلامرضا کاشی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قربی, م. (١٣٩٦). بررسی ارتباط زبان ملی و قدرت نرم در سیاست خارجی بازیگران بینالمللی، (04/03/99) سایت فصلنامه مطالعات سیاست خارجی، قابل دسترسی به نشانی https://tfpsq.net/fa/post.php.
کدکنی, م. ش. (١٣٨٧). مقدمه غزلیات شمس تبریز. تهران: سخن، چاپ سوم.
کزازی, م. ا. (١٣٧٦). پرنیان پندار. تهران: نشر روزنه.
لاکلائو, ا., موف, ش., فرکلاف, ن., فن دیک, ت., وداک, ر., لیوون, ت., . . . بر, و. (١٣٩٥). تحلیل گفتمان سیاسی: امر سیاسی به مثابه یک برساخت گفتمانی، ترجمه ی رضایی پناه، امیر و سمیه شوکتی مقربی.
لطفی پور ساعدی, ک. (١٣٧٢). درآمدی بر سخن کاوی. مجله زبان شناسی، دوره 10، شماره1.
مطلبی, م. (1393). فرهنگ و امپریالیسم فرهنگی در مطالعات پسا استعماری. فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال دهم، شماره 24.
میرعلیجانی, ط., حسن زاده, ش., & شوکتی , آ. (١٣٩٤). حافظ در اندیشه و شعر شاعران اروپایی. فصلنامه بهارستان سخن، سال دوازدهم، شماره 28.
ناطق, ه. (١٣٧٥). کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران. پاریس: انتشارات خاوران.
نای, ج. (١٣٨٢). کاربرد قدرت نرم ،ترجمه سید رضا میر طاهر. تهران: نشر قومس.
نقیب زاده, ا. (١٣٨١). تاثیرفرهنگ بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات وزارت خارجه.
واعظی, م. (١٣٨٦). ژئوپلتیک بحران در آسیای مرکزی و قفقاز (بنیان ها و بازیگران). تهران: وزارت امورخارجه، چاپ اول.
Arberry, A. H. (1953). The legacy of Persia. Oxford: Clarendon Press.
Brown, H. (1994). principles of Language Learning and Teaching. Boston : Hall Regents.
Charbonnier, G. (1961). Entretiens aves Claude Levis- Strauss. Paris: Agora.
(2015)). Comprehensive Annual Report on Public Diplomacy and International Broadcasting.
Nye, J. (2004). soft power ; the means to success in world politics. New York. .
Rypka, J. (1968). History of Iranian Literature. Dordrecht: D. Reidel.
Tristam, P. (2010). «Thinking of Rumi, America"s Best-Selling Sufi», Poet http://middleeast.about.com/b/2010/03/19/thinking-of-rumi-americas-best-selling sufi-poet.htm.
Тер Минасова, С. (2000). языкц ц Межкулмурная коммуникация. Учебное пособие.М.:лово.262с