تصویر ذهنی مسلمانان بوسنی وهرزگوین از مذهب تشیع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه باقرالعلوم

3 پژوهشگر مرکز تحقیقات اسلامی صدا و سیما

چکیده

چکیده
شناخت نگرش‌های مختلف به تشیع می‌تواند در تبلیغ و معرفی آن نقش مهمی ایفا کند. مقاله حاضر به بررسی تصویر ذهنی مسلمانان کشور بوسنی و هرزگوین از مذهب تشیع می‌پردازد. هدف آن کشف تعریفی است که مسلمانان بوسنی در تجربۀ زیسته خود از مذهب تشیع دارند. این پژوهش با اتخاذ رویکرد «چندروشی» کوشیده است تا سؤالات مطروحه را با روش «پدیدارشناسی» و روش «دلالت-پژوهی» پاسخ دهد. در بخش اول مقاله، تحلیل داده‌های 20 مصاحبۀ پدیدارشناسانه، 15 مضمون اصلی در دو حوزۀ معنایی به دست آمده‌است. براساس یافته‌های این بخش، تشیع در تجربه‌زیستۀ مسلمانان بوسنی دو معنی دارد. گروهی آن را «فرقۀ ضاله» و گروهی نیز آن‌را «یکی از مذاهب اسلامی» می‌دانند. در بخش دوم، با بهره‌گیری از روش دلالت‌پژوهی مهمترین دلالت‌ها‌ی تبلیغی ناظر به این حوزه‌های معنایی استخراج و پیشنهادهایی نیز جهت تحقق آنها ارائه شد. برخی از دلالت‌های تبلیغی عبارتند از «مخاطب‌شناسی و رعایت سطوح مخاطبین»، «تفهیم مواضع سیاسی ایران و جبهۀ مقاومت و دست-آوردهای انقلاب اسلامی»، «تبلیغ تشیع توسط شیعیان»، «توجه به اهمیت دین در زندگی»

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The mental image of Muslims in Bosnia and Herzegovina about Shiism

نویسندگان [English]

  • nematolah karamollahi 1
  • armina rezvany 2
  • salman rezvany 3
1 university of boqeraloluom
2 baqeralolum
3 islamic research
چکیده [English]

Abstract
Knowing the different attitudes towards Shiism can play an important role in propagating and introducing it. This article examines the meaning of Shiism in the lived experience of Muslims in Bosnia and Herzegovina. Its purpose is to discover the meaning that Bosnian Muslims have in their lived experience of the Shiite religion. The research was conducted using phenomenological method. After conducting 20 phenomenological interviews, the obtained data were coded and categorized, resulting in 15 main themes in two semantic domains. In other words, Shiism has two meanings in the lived experience of Bosnian Muslims. Some consider it a misguided sect and some consider it one of the Islamic religions. In the semantic field of "Shiism as a heretical sect" seven main themes: "general negative attitude", "suspicions", "destructive political presence", "Wahhabi activity against Shiism", "inappropriate presence in Bosnia", "obstacles to propaganda", " "Conditional coexistence" has been extracted, which itself contains many sub-themes. Also, in the semantic field of "Shiism as an Islamic religion", eight other main themes have been discovered, which are: "Dimensions of Shiite superiority", "Difference; "Accepted matter", "suspicions", "Shiism of unknown religion", "slandered and attacked Shiism", "conditions for successful propaganda", "possibility of coexistence and rapprochement" and "factors affecting a positive view of Shiism".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenology
  • Shiism
  • Muslims in Bosnia and Herzegovina
  • lived experience
فهرست منابع
قرآن کریم.
برنجکار، رضا (1390). آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی. قم: کتاب طه.
بودلایی، حسن (1398). روش تحقیق پدیدارشناسی. تهران: اندیشه احسان.
پیرمرادی، محمد­جواد (1388). بررسی وضعیت فرهنگی مسلمانان بوسنی و هرزگوین. مطالعات راهبردی جهان اسلام، (40)، 59-84.
خندان، محسن (1374). تبلیغ اسلامی و دانش ارتباطات اجتماعی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
خنیفر، حسین و مسلمی، ناهید (1396). اصول و مبانی روش­های پژوهش کیفی. تهران: انتشاران نگاه دانش.
دانایی­فرد، حسن (1395). روش­شناسی مطالعات دلالت­پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیادها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا. فصلنامه علمی ـ پژوهشی روش­شناسی علوم اجتماعی، (86)، 39-72.
دائرۀ‌المعارف تشیع (1373). سیری در فرهنگ و تاریخ تشیع. تهران: انتشارات شهید سعید محبی.
دهخدا، اکبر (۱۳۶۳). لغت­نامه دهخدا. تهران: دانشکده ادبیات و علوم اسلامی.
عابدپور، سعید (1384). مسئله هویت در بوسنی و هرزگوین. مطالعات راهبردی جهان اسلام، (21-22)، 22-31.
فلیک، اووه؛ فون کاردورف، ارنست و اشتاینکه، اینس (1397). راهنمای روش تحقیق کیفی. ترجمه ستار محمدی تلور، تهران: انتشارات روش­شناسان و جامعه‌شناسان.
مریجی، شمس­الله (1395). جامعه­شناسی در عرصه­ تبلیغ دینی. قم: دانشگاه باقرالعلوم (علیه‌السلام).
منصوریان، یزدان (1393). بازتاب «تجربه‌های زیسته» در پژوهش. سخن هفته لیزنا، (192): https://www.lisna.ir/Note/16060.
 
JAŠAREVIĆ (2018). Eldina, Islam i muslimani u Bosni i Hercegovini. Institut Goethe, Sarajevo.
VAN MANEN, Max (1990). Researching Lived Experience: Human Science for an Action Sensitive Pedagogy. State University of New York Press, Albany.