چالش‌کاوی بهره‌گیری از دانش آینده‌پژوهی در چرخه سیاست‌گذاری فرهنگی؛ با رویکرد داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شاهد

2 دانشگاه علامه طباطبایی

10.22034/scs.2023.386886.1413

چکیده

یکی از موضوع‌های مطرح در مطالعات سیاست‌گذاری، استفاده از رویکردهای آینده­نگرانه و بهره­گیری از دانش و ابزار آینده­پژوهی است. این مبحث مورد اجماع است که اگر مطالعات سیاست‌گذاری بدون تکیه بر رویکردهای آینده­نگرانه صورت گیرند، خلأ­ها و نقصان­های متوالی بر چرخه سیاست‌گذاری پُرتکرار می­شود. این مسئله در سیاست‌گذاری فرهنگی به‌واسطه اهمیت مقوله فرهنگ و با توجه به لایه­ای بودن عدم قطعیت­ها و متغیرها پُراهمیت‌تر است؛ بااین‌حال در ارتباط بین دانش آینده­پژوهی و سیاست‌گذاری همواره چالش­هایی وجود داشته که بستر بهره­گیری سیاست‌گذاری از آینده­پژوهی را نامتوازن ساخته است. هدف این نوشتار، بررسی چالش­های بهره­گیری از دانش آینده­پژوهی در چرخه سیاست‌گذاری است و این سؤال اصلی مطرح است که چه چالش­هایی در روند بهره­گیری از دانش آینده­پژوهی در چرخه سیاست‌گذاری فرهنگی وجود دارد؟ برای پیشبرد پژوهش از روش کتابخانه‌ای و روش کیفی مصاحبه عمیق و نظریه داده­بنیاد بهره گرفته شده است. این پژوهش با رویکرد کاربردی نگارش شده است که بر اساس یافته­های آن، چالش­های بهره‌گیری از دانش آینده­پژوهی در بستر سیاست‌گذاری بیش از آنکه مربوط به سطوح نهادی و سیاسی باشد مربوط به عدم نهادینگی علمی آینده­پژوهی است که مستقیم و غیرمستقیم با مؤلفه فرهنگ آموزشی در ارتباط است. به‌عبارتی موضوعهای مرتبط با فرهنگ آموزشی و علمی بیشترین سهم چالش­انگیزی را در روند بهره­گیری از دانش آینده­پژوهی در عرصه سیاست‌گذاری فرهنگی را دارا هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The challenge of exploring the use of future research knowledge in the cultural policy cycle with a grounded theory approach

نویسندگان [English]

  • safiye rezaee 1
  • mohammadrahim eivazi 1
  • abasali rahbar 2
1 shahed univercity
2 allame tabatabaei univercity
چکیده [English]

Abstract
One of the topics discussed in policy studies is the use of future-oriented approaches and the use of future research knowledge and tools. It is a matter of consensus that if policy studies are done without relying on future-oriented approaches, successive gaps and deficiencies in the policy cycle will become frequent. This issue is more important in cultural policymaking due to the importance of the category of culture and due to the layered nature of uncertainties and variables. However, there have always been challenges in the relationship between the knowledge of future research and policy making, which has made the platform for policy making use of future research unbalanced. The purpose of this article is to examine the challenges of using future research knowledge in the policy cycle, and the main question is what challenges are there in the process of using future research knowledge in the cultural policy cycle?To advance the research, the library method and the qualitative method of in-depth interviews and the data theory of the foundation have been used. This research has been written with a practical approach, based on its findings, the challenges of using futures research knowledge in the context of policymaking are more related to the lack of scientific institutionalization of futures research than it is related to the institutional and political levels, which is directly and indirectly related to the educational culture component It is related.

کلیدواژه‌ها [English]

  • policymaking
  • futurism
  • challenge
  • cultural policymaking
  • grounded theory
فهرست منابع
اجلالی، پرویز (1379). سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در ایران. تهران: نشر آن.
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1387). اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بازرگان، عباس (1387). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: نشر دیدار.
جابری‌منش، عذرا و دیگران (1398). فهم شکل‌گیری صمیمت سازمانی با استفاده از روش داده بنیاد. مجله مدیریت سازمان‌های دولتی، 7(2).
دانایی‌فرد، حسن؛ حیدری، محمدمهدی؛ عادل، آذر و قلی‌پور، رحمت‌الله (1394). فهم خاتمه خط مشی­های عمومی در ایران، پژوهشی بر مبنای نظریه داده‌بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، 9(1)، 110- 132.
رضایی قادی، مهدی و رفیع، حسین (1400). بررسی کاربردهای آینده‌پژوهی در سیاست‌گذاری عمومی. سپهر سیاست، 8(27)، 21-46.
شریفی، علیرضا و فاضلی، عبدالرضا (1391). واکاوی سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران. مجلس و راهبرد، 19(69).
عیوضی، محمدرحیم (1399). آینده‌پژوهی سیاسی. فصلنامه راهبرد، 25(79)، 139-150.
عیوضی، محمدرحیم (1399). مبانی آینده‌پژوهی. تهران: دانشگاه شاهد.
عیوضی، محمدرحیم (1400). آینده‌پژوهی اسلامی. تهران: دانشگاه شاهد.
فراستخواه، مسعود (1388). ارزیابی کیفیت آموزش عالی کاربردی از نظریه مبنایی. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
قرونه، حسن و دیگران (1395). طبقه‌بندی ابزارهای پیش ارزیابی سیاست با رویکرد آینده‌پژوهی. فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، 2(2).
کاظمی، علی‌اصغر (1379). مدیریت سیاسی و خطمشی دولتی. تهران: دفتر نشر اسلامی.
کمالی، یحیی (1396). روش­شناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاست‌گذاری عمومی. فصلنامه سیاست، 47(3)، 52-76.
کمیجانی، علی و عیوضی، محمدرحیم (1400). سیمای حکمرانی مطلوب در ایران. فصلنامه راهبرد، 30(100)، 65-89.
کوثری، سحر و رحمتی، فاطمه‌السادات (1398). مطالعات آینده و نقش آن در سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 11(2)، 33-50.
مولر، پیر (1378). سیاست‌گذاری عمومی. ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران: دادگستر.
 
Bell, W. (2011). Foundations of Futures Studies: Human Science for a New Era: Values, Objectivity, and the Good Society, London and New Brunswick: Transaction Publishers.
Hilbert, Martin (2009). foresight for policy making. Technological forecasting and social change, 76(7).
Leitner, markus (2018). foresight for policy and decision- makers. institutional strengthening.
Malaska, Pentti (2003). Futures and Penetration to the Futures. Acta Futura Fennica, Helsinki.
Sabatier, Paul (1991). Towards Better Theories of the Policy Process. Political Science and Politics June.
Strauss, A. L. & Corbin, Juliet (1998). Basic of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. london: sage.